هورمون بارداری اصلی ترین هورمونی است که در طول بارداری از آغاز در خون مادر ترشح می شود. در واقع میزان هورمون hcg است که نتیجه ی تست های بارداری ادار یا آزمایش خون تست بتا را مشخص می کند.
هورمون بارداری یا hCG چیست؟
هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی (human Chorionic Gonadotrophin)، اصلی ترین هورمون بارداری است که از جفت به وجود می آید و تخمک بارو شده بعد از لانه گزینی از این هورمون تغذیه می کند. هورمون بارداری بدن مادر را برای بارداری آماده کرده و از جنین در طول بارداری محافظت می کند. هورمون hCG یا هورمون هاچ سی جی حدودا 10 روز بعد از لقاح در خون و حدودا 14 روز بعد از لقاح در ادرار قابل اندازه گیری است. در این زمان با تست خانگی بی بی چک از طریق ادرار یا آزمایش خون تست بتا متوجه بارداری خود می شوید.
نقش هورمون HCG در بارداری
هورمون hCG وظیفه ی نگهداری از لایه ضخیم داخل رحم را دارد. در صورت نبودن این هورمون لایه رحم تجزیه می شود و خطر از بین رفتن بارداری وجود دارد. مطلب رحم زن را بخوانید تا با اناتومی و علمکرد آن بیشتر آشنا شوید. هورمون بارداری از پریود شدن جلوگیری می کند. از آنجایی که این هورمون‌ها توسط سلول های تشکیل دهنده جفت ترشح می‌شوند، وجود این هورمون در بدن نشانه باردار بودن زن است.
مقدار نرمال هورمون بارداری (بتا)
هورمون بارداری در خون وجود دارد اگر مقدار آن کمتر از 5 باشد قطعا باردار نیستید، اگر بین 10 تا 25 باشید مشکوک به بارداری و اگر بالای 25 باشد به معنی بارداری است. میزان هورمون hcg در اوایل بارداری کم است ولی در طی چند روز افزایش پیدا می کند، مقدار آن 8 روز بعد از لقاح افزایش پیدا کرده و در سه ماه اول بارداری به بیشترین مقدار خود می رسد و در سه ماهه دوم و سوم بارداری مقدار آن کاهش می یابد و به مقدار ثابتی می رسد. در این زمان جفت تولید پروژسترون و استروژن را برعهده می گیرد و از علائم ترشح هورمون hcg و افزایش آن احساس تهوع می باشد که خود از نشانه های بارداری است. پیشنهاد میکنم مطلب ریزترین علائم بارداری را بخوانید.
میزان هورمون hCG در هفته های بارداری
مقدار این هورمون در هفته های مختلف بارداری متفاوت است:
هفته سوم بارداری: 5 تا 50
هفته چهارم بارداری: 5 تا 426
میزان هورمون hcg هفته پنجم بارداری: 18 تا 7340
هفته ششم بارداری: 1080تا 56500
هفته هفتم تا هشتم بارداری: 7650 تا 229000
هفته نهم تا دوازدهم بارداری: 25700 تا 228000
هفته سیزده تا شانزده بارداری: 13300 تا 254000
هفته هفدهم تا بیست و چهارم بارداری: 4060 تا 165400
هفته بیست و پنجم تا چهلم بارداری: 3640 تا 117000
* لازم به ذکر است که هفته های بارداری ذکر شده در بالا را به اطلاعات همان هفته لینک دادیم تا بتوانید اطلاعات کاملی را درباره تغییرات جنین و مادر، تغذیه و... در این هفته ها بدست بیاورید. همچنین در تقویم بارداری یک زن می توانید اطلاعات تمامی هفته های بارداری را بخوانید.
![میزان هورمون hcg در هفته های بارداری]()
پایین بودن میزان هورمون بارداری
سطوح پایین میزان هورمون hCG می تواند نشان دهنده موارد زیر باشد:
- اشتباه در تعیین سن حاملگی: یکی از راه های محاسبه سن بارداری استفاده از ماشین حساب بارداری یک زن است.
- احتمال سقط جنین یا حاملی پوچ: در ابتدا اگر درباره بارداری پوچ اطلاعاتی ندارید پیشنهاد می کنم مطلب علائم حاملگی پوچ را بخوانید. سقط جنین قبل از هفته ی بیستم بارداری اتفاق می افتد. کم بودن میزان هورمون بارداری نشانه دهنده ی احتمال سقط جنین در آینده یا وقوع سقط جنین می باشد. بعد از سقط جنین تمامی بافت های جفت باید از بدن خارج شود این باعث پایین آمدن مقدار هورمون hCG می شود. بهتر است علائم سقط جنین را بخوبی بشناسید. مدت زمان پایین آمدن میزان هورمون hcg بعد از سقط به زمان آن بستگی دارد، اگر سقط جنین بین هفته ی هشتم تا دهم بارداری باشد که در این زمان مقدار هورمون بارداری به بیشترین میزان خود می رسد، زمان پایین آمدن آن بیشتر طول خواهد کشید. به طور معمول مدت آن نزدیک به یک ماه یا بیشتر است.
- میزان هورمون hcg در بارداری خارج رحمی پایین تر از حد معمول است. درباره ی شایع ترین علائم بارداری خارج از رحم بیشتر بخوانید.
علت بالا بودن هورمون HCG
علت بالا بودن beta hcg می تواند موارد مختلقی باشد و می بایست آزمایش طی 72-48 بعد تکرار شود تا با توجه به تغییرات سطح هورمون، بتوان قضاوت نمود. سطوح بالای HCG می تواند نشان دهنده موارد زیر باشد:
- اشتباه در تخمین سن حاملگی
- حاملگی مولار
- چندقلویی: میزان هورمون hcg در بارداری دوقلو معمولا بیشتر است.
نحوه تشخیص هورمون HCG در تست های بارداری
hCG (هورمون بارداری) اولین بار حدود 11 روز پس از لقاح در خون و بین 12 تا 14 روز پس از لقاح در ادرار قابل اندازه گیری است. زمان ترشح هورمون hcg در حاملگی طبیعی از روز ششم تا دهم بعد از لقاح است (حتی گاه از روز سوم لقاح هم قابل شناسایی است). معمولا 25 -20 روز پس از آخرین قاعدگی (و نه زودتر از آن) مقدار این هورمون در ادرار مادر به اندازه ای میرسد که قابل اندازه گیری باشد.
هورمون hCG در مردان
این هورمون از آنجا که در بارداری نقش بسیار مهمی دارد، به هورمون بارداری شناخته می شود در صورتی که برای باروری هر دو یعنی هم مردان و هم زنان موثر است. زمانی که پزشک تشخیص ناباروری در مردان را بدهد ممکن است آمپول hCG تجویز شود که باعث افزایش میزان تستسترون در آقایان و افزایش تولید اسپرم می شود. علاوه بر ناباروری گاهی ممکن است پزشک به دلیل کمبود تستسترون در بدن آقایان نیز این آمپول را تجویز کند.
آزمایش بتا (BHCG) چیست؟
آزمایش بتا یکی از آزمایشاتی است که برای تشخیص بارداری از آن استفاده می‌شود. همانطور که گفته شد هورمون HCG هورمونی است که در دوران بارداری توسط جفت تولید می‌شود و پس از برقراری ارتباط خونی بین مادر و جنین در گردش خون مادر وارد می‌شود و توسط آزمایش خون تست بتا قابل سنجش می‌گردد. این روش مطمئن ترین روش تشخیص بارداری است که می توانید 11 روز بعد از لقاح انجام دهید. اگر آزمایش شما مثبت شده به احتمال خیلی زیاد باردار هستید و مثبت کاذب به ندرت اتفاق می افتد. اما برخی شرایط هم باعث مثبت شدن کاذب آزمایش خون بارداری می شود مثلا انواعی از سرطان ها یا سقط زود به هنگام و یا برخی آنتی بادی های موجود در بدن.
هزینه آزمایش بتا بین 30 تا 50 هزار تومان بسته به بیمه داشتن یا نداشتن شماست. در پاسخ به این سوال که خانم در آزمایش بتا باید ناشتا باشد؟ باید گفت خیر نیازی به ناشتا بودن نیست.
![آزمایش خون بارداری بتا]()