دوران بارداری دوران حساسی است ، زیرا سلامت مادر و جنین هر دو مهم است و نیاز به مراقبت و تحت نظر بودن توسط پزشک دارند. برخی از بیماری های این دوران می تواند بسیار برای جنین و سلامت مادر خطرناک باشد. مسمومیت بارداری یکی از همین بیماری هاست که در ادامه در مورد آن توضیح می دهیم:
پره اکلامپسی چیست؟
پره اکلامپسی یا مسمومیت حاملگی یک بیماری خطرناک در دوارن بارداری یا پس از زایمان است که همراه با فشار خون بالای مادر، دفع پروتئین در ادرار و تورم دست و پاها است.
خطرات مسمومیت بارداری چیست؟
مسمومیت بارداری می تواند به جنین آسیب بزند و هم چنین باعث آسیب به بعضی اندام های مادر مانند کلیه شود. گاهی این عارضه در صورت حاد بودن می تواند منجر به مرگ جنین شود.
علائم پره اکلامپسی در بارداری چیست؟
پره اکلامپسی قبل از هفته 20 اتفاق نمی افتد و بیشتر در بین هفته 24 تا 26 بارداری شروع می شود و تا انتهای بارداری ادامه دارد.
به صورت نادر ممکن است 6 هفته بعد از زایمان هم مسمومیت حاملگی ایجاد شود. بیشتر خانم ها دچار علائم متوسط می شوند. هرچه بیماری زودتر اتفاق بیفتد پره اکلامپسی شدیدتر می باشد.
اولین علائم مسمومیت بارداری
- فشار خون بالا
- پروتئین در ادرار
احتمالا متوجه هیچ کدام از این علائم نمی شوید. البته فشار خون بالا حدود 10 تا 15 % خانم های باردار را دچار می کند، اما حتما از علائم مسمومیت بارداری نیست ولی اگر هر دو علائم با هم بود ممکن است نشانه این بیماری باشد.
علائم دیگر شامل موارد زیر است:
- سردرد شدید
- تاری دید و یا دیدن نورهای درخشان
- سوزش سر دل
- درد قفسه سینه
- تهوع و استفراغ
- افزایش وزن
- خستگی زیاد
- ورم پا، زانو، صورت و دست
این بیماری ممکن است باعث مشکلاتی مثل سکته قلبی، مشکلات کبدی و لخته خون هم بشود.
علائم پره اکلامپسی در جنین:
اگر دچار مسمومیت بارداری شوید، یکی از علائمی که جنین دارد رشد آهسته است و جریان خون از جفت به جنین آهسته می رود. جنین اکسیژن کمتری دریافت می کند که رشد را تحت تاثیر قرار می دهد.
دلایل ابتلا به مسمومیت حاملگی:
علت مسمومیت بارداری رشد نکردن جفت به دلیل مشکلات رگ های خونی وابسته به آن می باشد. اما دلیل اصلی این موضوع هنوز مشخص نمی باشد. جفت اندامی است که خون مادر را با خون جنین مرتبط می کند. مواد غذایی و اکسیژن از جفت عبور کرده و به جنین می رسد. برای ساپورت رشد جنین باید جریان خون قوی به جفت برسد.
در پره اکلامپسی جفت خون کافی دریافت نمی کند که ممکن است به دلیل رشد نا مناسب جفت در ابتدای بارداری باشد. این مشکل باعث ایجاد مشکلات بین ارتباط خونی مادر و جنین می شود. سیگنال هایی از جفت تخریب شده باعث می شود روی رگ های خونی تاثیر بگذارد و باعث فشار خون بالا شود در عین حال نیز کلیه ها پروتئین ها را در ادرار تخلیه می کنند و باعث وجود پروتئین در ادرار می شود.
چه عاملی باعث مشکلات جفت می شود؟
در مراحل اولیه بارداری تخمک لقاح یافته به دیواره رحم می رود و در آنجا لانه گزینی می کند تخمک لقاح یافته در دیواره رحم ریشه می گذارد و این ریشه مانندها از رگ های خونی تغذیه می کنند و جفت را به وجود می آورند. در ابتدای بارداری رگ های خونی رشد کرده و عریض تر می شوند. اگر این رگ ها بزرگ نشوند جفت رشد کامل نمی کند و باعث مسمومیت بارداری می شود. اختلال رگ ها ممکن است به دلایل ژنتیکی باشد.
![علائم پره اکلامپسی در بارداری]()
پیشگیری از پره اکلامپسی:
برای پیشگیری از ابتلا به مسمومیت حاملگی می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- مرتب چکاپ شوید: چکاپ منظم در دوران بارداری و بعد از ازیمان می تواند سریعا علائم مسمومیت بارداری مانند فشار خون بالا را در شما مشخص کرده و پزشک اقدامات لازم را انجام دهد.
- مراقب وزنتان باشید: برخی از خانم ها هیچ محدودیتی غذایی در دوران بارداری ندارند و همین باعث اضافه وزن آن ها می شود در صورتی که وزن بالا و دیابت بارداری دو عامل ابتلا به مسمویت حاملگی هستند. لازم است که علائم دیابت بارداری را بشناسید. پس اگر اضافه وزن دارید، به دیابت بارداری مبتلا هستید و یا در بارداری قبلی سابقه ی ابتلا به پره اکلامپسی را داشته اید ریسک ابتلای شما بسیار بالاتر است. می توانید با استفاده از ابزار BMI یک زن، وزن ایده آل و مناسب خود را در دوران بارداری محاسبه کنید.
- غذای سالم بخورید: مصرف نمک را در غذاهای خود خیلی کم کنید. آب زیاد بنوشید و غذاهای سرخ کردنی مصرف نکنید.
- ورزش کنید: ورزش کردن هم به تعادل وزن شما و هم به روحیه شما در بارداری بسیار کمک می کند.
- ویتامین و آهن مصرف کنید: فولیک اسید، ویتامین دی و کلسیم کافی دریافت کنید. این ویتامین ها را می توانید در مواد غذایی که حاوی ان ها هستند، دریافت کنید.
افرادی که در ریسک ابتلا به پره اکلامپسی قرار دارند؟
برخی فاکتورها احتمال مسمومیت حاملگی را افزایش می دهد مانند مشکلات و بیماری های دیابت، مشکلات کلیوی، فشار خون بالا، لوپوس و سابقه مسمومیت بارداری.
اگر دو یا مقدار بیشتری از موارد زیر را داشتید احتمال بیماری بیشتر می شود:
- بارداری اولتان باشد.
- ده سال از بارداری قبلی گذاشته باشد.
- سابقه خانوادگی مسمومیت بارداری داشته باشید.
- 40 سال به بالا باشید.
- اضافه وزن داشته باشید.
- بارداری چند قلو داشته باشید.
اگر احتمال ابتلا به این عارضه را داشته باشید پزشک از هفته 12 تا انتهای بارداری ممکن است آسپرین برای شما تجویز کند.
از کجا بفهمیم مسمومیت حاملگی گرفتیم؟
پره اکلامپسی به آسانی در بارداری قابل تشخیص است. در هر ویزیت پزشک فشار خون را اندازه می گیرد و ازمایش مسمومیت حاملگی که همان آزمایش ادرار است برای بررسی وجود پروتئین در ادرار گرفته می شود. اگر بین هفته 20 تا هفته 34 بارداری هستید و پزشک به این عارضه در شما شک کند آزمایش خون گرفته می شود تا پروتئین رشد جفت بررسی شود، مقدار کم آن نشانه مسمومیت بارداری است.
درمان مسمومیت حاملگی:
اگر پره اکلامپسی دارید زیر نظر پزشک قرار می گیرید تا زایمان کنید. اگر در بیمارستان باشید موارد زیر انجام می شود:
- مدام فشار خون شما اندازه گرفته می شود.
- آزمایش ادرار مداوم برای بررسی پروتئین ادرار
- آزمایش خون مداوم برای سلامت کلیه و کبد گرفته می شود.
- سونوگرافی برای بررسی میزان خون رسانی به جفت و بررسی رشد، حرکت و تنفس جنین
- بررسی ضربان قلب جنین
- ممکن است داروهایی برای کاهش فشار خون به شما می دهد. این داروها احتمال مشکلاتی مثل سکته قلبی را کاهش می دهد.
در بیشتر موارد زایمان در هفته 37 تا 38 بارداری توصیه می شود و برای زایمان باید پزشک القا زایمان انجام دهد و یا سزارین کند. اگر که علائم شما شدید بود ممکن است قبل از هفته 37 بارداری نیاز به زایمان داشته باشید که در این صورت نوزاد باید در دستگاه قرار بگیرد.
پره اکلامپسی بعد از زایمان:
معمولا مسمومیت بارداری بعد از زایمان از بین می رود اما ممکن است تا چند روز بعد از زایمان بستری شوید و نوزاد شما زیر نظر پزشک قرار بگیرد. باید به صورت مداوم در خانه فشار خون خود را چک کنید و در صورت لزوم داروهای کاهش فشار خون را مصرف کنید. بین هفته 6 تا 8 بعد از زایمان به پزشک مراجعه کنید.