جفت جنین و عملکرد جفت در بارداری

جفت عضوی است که  فقط در زمان بارداری در بدن مادر ایجاد می شود و در دیواره داخلی رحم یا آندومتر قرار می گیرد و بعد از زایمان هم از رحم خارج می شود. جفت از 15 تا 20 ناحیه برجسته به نام "کوتیلدون" تشکیل می‌شود .جفت علاوه بر انجام  تصفیه و تبادل مواد مغذی و گازها، بسیاری از هورمون‌ها را نیز ترشح کرده و جنین را  محافظت میکند.

جفت جنین چیست؟

جفت جنین عضوی است که فقط در زمان بارداری در بدن مادر ایجاد می شود و در دیواره داخلی رحم یا آندومتر قرار می گیرد و بعد از زایمان هم از رحم خارج می شود. جفت سبب ارتباط مادر و جنین می شود. در واقع کاربرد جفت جنین رساندن مواد مغذی و اکسیژن بوسیله بند ناف به جنین است و مواد زائد را از جنین گرفته و تصفیه می‌کند و مسئول نگهداری، پشتیبانی و تسهیل کننده رشد جنین است.

عکس جفت جنین انسان

ساختار جفت جنین:

کوتیلدون چیست؟ جفت جنین از 15 تا 20 ناحیه برجسته به نام "کوتیلدون" تشکیل می شود. به طور کلی ساختار جفت از دو بخش مادری و بخش جنینی تشکیل شده. جنین بوسیله بندناف به جفت متصل شده. در واقع بند ناف به سطح جنینی جفت وارد شده و شاخه‌ شاخه می‌شود و سطح جفت را می‌پوشاند. بخش مادری جفت هم در دیواره داخلی رحم (آندومتر) قرار دارد.

عملکرد جفت جنین به این شکله که خون مادر وارد بخش مادری جفت می شود و در واقع اکسیژن، پادتن ها و مواد مغذی موجود در خون مادر، پس از گذر از بخش جنینی جفت وارد بند ناف شده و به جنین می رسد. متقابلا نیز مواد زائد تولید شده در بدن نوزاد هم از طریق بند ناف به جفت و بعد به بدن مادر می رسد تا مادر آنها را از بدنش خارج کند.

جفت چیست؟ - عکس جفت

وظایف جفت جنین در دوران بارداری:

• جفت جنین علاوه بر انجام تصفیه و تبادل مواد مغذی و گازها، بسیاری از هورمون‌ها را نیز ترشح کرده و جنین را محافظت می کند.
• جفت با ترشح هورمون HCG مانع از پس زدن آن از سوی مادر می شود. علاوه بر آن، این هورمون برای ترشح و تنظیم سطح هورمون پروژسترون و استروژن لازم می باشد.
• همچنین جفت با ترشح هورمون HPL  باعث می شود غدد پستانی برای شیردهی مادر تحریک و فعال شوند. این هورمون همچنین میزان قند، پروتئین و چربی مادر را جهت دسترسی بهتر جنین، تنظیم می کند.
• ترشح هورمون استروژن از جفت هم سبب آماده سازی بدن مادر برای شیردهی، گسترش غدد پستانی، فعال سازی رشد رحمی، پیشگیری از زایمان زودرس و تولید هورمون پروژسترون می شود.
• همچنین جفت جنین سبب انتقال آنتی‌ بادی های مادر به جنین می شود که از هفته 20 بارداری صورت می‌گیرد. این آنتی‌ بادی‌ ها جنین را در برابر بیماری‌ های عفونی حمایت می کند.

جفت مسئول نگهداری، پشتیبانی و تسهیل کننده رشد جنین است.

انواع جفت جنین (از نظر محل قرارگیری جفت):

هر جا که تخمک بارور شده، به رحم متصل شود و لانه گزینی کند، جفت در آنجا تشکیل می شود. بسته به اینکه جفت در کدام قسمت رحم ایجاد ود، نام های مختلفی (از نظر مکان) می گیرد، انواع جفت در بارداری عبارتند از:

• جفت قدامی: بر روی دیواره جلویی رحم
• جفت خلفی: بر روی دیواره پشت رحم
• جفت فوندال یا بالایی: بر روی دیواره بالای رحم
• جفت جانبی: در سمت راست یا چپ رحم
• جفت پایین: در قسمت تحتانی رحم

برای پایین بودن جفت چه کار باید کرد؟

لازم به توضیح است که جفت جنین پایین اهمیت زیادی دارد و بسته به اینکه فاصله ی جفت پایین، از دهانه رحم چقدر باشد، چند نوع جفت پایین داریم. در واقع هر قدر این نوع جفت پایین تر باشد و منجر به پوشاندن دهانه رحم شود، جفت سر راهی نامیده می شود که ممکن است با عوارضی در طی دوران بارداری همراه باشند و باید زنان باردار در چنین شرایطی، تحت مراقبت و استراحت باشند.

اگر سابقه سزارین داشته باشید، ممکن است جفت در محل زخم قبلی رشد کند. 

عوامل تاثیرگذار بر سلامت جفت:

عوامل متفاوتی وجود دارد که ممکن است طی بارداری بر سلامت جفت جنین تاثیر بگذارد، این عوامل شامل، دیابت، چاقی مادر، ضربه شدید شکمی، گذشتن از موعد زایمان، سن زیاد مادر، افزایش فشار خون بارداری، پره‌ اکلامپسی، اختلال لخته خونی، سوء‌ مصرف مواد مخدر و الکل، بارداری چند قلویی و سابقه جراحی‌ های رحمی مثل سزارین می باشد.

اختلالات جفت:

اختلالاتی وجود دارند که می توانند بر سلامت و عملکرد صحیح جفت در دوران بارداری اثر بگذارند که شایع ترین آن ها شامل موارد زیر است:

• جفت سرراهی: جفت سرراهی عارضه ای است که در آن جفت به صورتی غیر معمول در پایین ترین بخش رحم قرار گرفته و در نتیجه تمام یا قسمتی از دهانه رحم را می پوشاند که ممکن است با عوارضی همراه باشد.
• دکولمان یا جدا شدن زودرس جفت: این عارضه زمانی رخ می دهد که در آن تمام و یا قسمتی از جفت پیش از زایمان و در دوران بارداری از دیواره رحم جدا شود. جدا شدن زودرس جفت علت اصلی مرگ و میر جنین است. این عارضه همچنین نرخ بالای زایمان زودرس و محدودیت رشد جنین را نیز به دنبال دارد.
• نارسایی جفت: در این عارضه ساختار جفت به درستی کار نکرده و به دنبال آن فرایند غذا رسانی به جنین توسط جفت مختل می شود. ابتلا به این عارضه در اغلب موارد محدودیت رشد جنین و وزن کم نوزاد در هنگام تولد را به دنبال خواهد داشت. 
• آنفارکتوس جفت: این عارضه زمانی رخ می دهد که به علت وجود اشکال در عروق تغذیه کننده، بافت های برخی از قسمت های جفت به دلیل عدم خونرسانی کافی از میان می روند. وجود این بافت های آسیب دیده منجر به کاهش خون رسانی به جنین شده و در نتیجه محدودیت رشد و یا مرگ جنین را به دنبال خواهد داشت. وقوع این عارضه در میان خانم های باردار مبتلا به پرفشاری خون شایع تر است.
• چسبندگی جفت: انجام عمل های جراحی روی رحم مانند سزارین ریسک ابتلا به عارضه چسبندگی جفت را در آینده افزایش خواهد داد. این عارضه زمانی رخ می دهد که جفت و عروق خونی آن در هنگام رشد به طورعمیقی در دیواره رحم فرو روند. " بیشتر بخوانید: انواع چسبندگی جفت جنین "

با توجه به عوارضی که اختلالات جفت جنین میتواند برروی مادر و جنین داشته باشد، از این رو خانم های باردار باید با علائم و نشانه‌های مشکلات جفت آشنا باشند. این علائم شامل خونریزی واژنی، درد شکمی، پشت درد شدید و انقباضات سریع رحمی میباشد. اگر خانم های باردار هر یک از این نشانه‌ها را مشاهده کردند، فوراً باید به پزشکشان اطلاع دهند.

عکس جفت جنین

خوردن جفت جنین:

خوردن جفت بعد از زایمان توسط مادر ممکن است در ابتدا بسیار تعجب برانگیز باشد ولی در حال حاضر جزء کاربرد جفت جنین حساب می شود و طرفداران خاص خودش را دارد. طرفداران خوردن جفت اعتقاد دارد که این کار می‌تواند سبب افزایش شیر مادر شده و هورمون های مادر را تنظیم کند. مقاله ای کامل در این باره آماده شده است برای ورود به آن کلیک کنید: خوردن جفت جنین

کپسول جفت