بدن در دوران بارداری به مواد مغذی و مایعات بیشتری نیاز دارد از طرفی رشد جنین به خصوص در سه ماه اول بارداری بسته به تغذیه و روش زندگی مادر دارد بنابراین اگر روزه گرفتن باعث اختلال در سلامت جنین و خود مادر شود، لزومی به انجام ندارد.
می توانم در بارداری روزه بگیرم؟
طبق برخی تحقیقات روزه در بارداری توصیه نمی شود چون اگر مدت زیادی به بدن مواد غذایی نرسد، کبد جسم های کتونی تولید می کند که این ها مولکول هایی هستند که اثر منفی روی جنین دارند. با این حال از آنجا که بدن زنان باردار و شرایط آن ها با یکدیگر متفاوت است، قبل از اقدام به روزه گرفتن حتما با پزشک خود مشورت کنید.
مهم ترین نکته در بارداری حفظ آب بدن می باشد. آب نقش مهمی در رشد جنین دارد پس دلیلی ندارد که در بارداری این نکته مهم را رعایت نکنید. کاهش آب بدن باعث کم شدن مقدار مایع آمنیوتیک، زایمان زودرس و ناهنجاری های موقع تولد می شود. پیشنهاد میکنم مطلب علائم هشداردهنده زایمان زودرس را بخوانید. اگر روزه گرفتن باعث کاهش آب بدن شما شود، با توجه به خطرات آن برای جنین نباید روزه بگیرید.
روزه گرفتن در سه ماه اول بارداری
در سه ماه اول بارداری به خصوص در 8 هفته اول بارداری مغز و سیستم عصبی جنین در حال شکل گیری است این سه ماه جزء ماه های حیاتی برای رشد جنین سالم محسوب می شود. بنابراین نرسیدن مواد غذایی کافی و قند به جنین باعث اختلال رشد او می شود و روزه گرفتن در هفته های اول بارداری ضرر دارد. در نتیجه در سه ماه اول بارداری روزه اصلا مناسب سلامت مادر و جنین نیست.
روزه گرفتن در سه ماه دوم بارداری
اگر مادر از نظر جسمی سالم باشد و مبتلا به بیماری های دوران بارداری مانند دیابت بارداری یا فشار خون نباشد، سابقه ی حاملگی های ناموفق و سقط جنین نداشته باشد، با صلاح دید پزشک می تواند روزه بگیرد. اگر اقدام به گرفتن روزه در سه ماه دوم بارداری را داشتید حتما باید بعد از افطار به مقدار کافی مایعات و مواد مغذی مصرف کنید.
از خوردن مقدار زیادی قند در زمان افطار پرهیز کنید چون این کار ممکن است باعث دیابت بارداری شود. از طرفی در روزهایی که روزه هستید وزن شما باید چک شود اگر کاهش وزن داشته باشید نباید به روزه گرفتن ادامه دهید.
روزه گرفتن در سه ماه سوم بارداری
در سه ماه سوم بارداری بیشتر انرژی جنین از گلوکز مادر تامین میشود. مطلب اطلاعات سه ماهه سوم بارداری و مراقبت های لازم را بخوانید. روزه گرفتن سبب افزایش برداشت ذخایر چربی و هم چنین افزایش ترکیبات کتونی در خون مادر میشود، این ترکیبات از طریق جفت وارد گردش خون جنین شده و به سیستم عصبی او آسیب می رساند. بنابراین سه ماه سوم بارداری هم بهتر است روزه نگیرید.
ندانستن بارداری و روزه گرفتن
زمانی که در حال اقدام به بارداری هستید هر لحظه این احتمال را می هید که باردار باشید. لازم است بدانید که تا حداکثر ده روز بعد از تخمک گذاری لانه گزینی و بارداری اتفاق خواهد افتاد. و اگر علائم بارداری را داشتید، با توجه به اینکه گفته شد در سه ماهه اول بارداری روزه گرفتن توصیه نمی شود، با آزمایش خون از باردار بودن مطمئن شوید و در صورت بارداری در سه ماه اول روزه نگیرید. اگر از بارداری خود اطلاع نداشتید و روزه گرفتید به محض مثبت بودن نتیجه ی آزمایش بارداری باید از روزه گرفتن خودداری کنید. پیشنهاد میکنم مطلب انواع تست بارداری را بخوانید.
نکات مراقبتی هنگام روزه در بارداری
اگر که تصمیم گرفتید روزه بگیرید بهتر است روزه گرفتن را محدود به بعضی از روزها کنید و تمام ماه را روزه نباشید. کم نشدن آب بدن خیلی مهم می باشد به خصوص اگر ماه رمضان در روزهای گرم تابستان باشد. تشنه بودن و ادرار تیره نشانه کمبود آب در بدن می باشد. علائم دیگر شامل خشکی دهان، سردرد، سرگیجه و ادرار کم همگی زنگ خطری برای سلامت شما و جنین هستند. اگر این علائم را دیدید بهتر است با یک نوشیدنی قند دار و خوراکی نمک دار روزه را باطل کنید.
بین فاصله ی افطار تا سحر مواد مغذی مصرف کنید: مواد حاوی پروتئین مانند گوشت، مرغ و حبوبات، سبزیجات تازه و سالادها، حلیم، خرما برای تامین قند خون، میوه هایی مانند موز، آجیل و مغزها، شیر و لبنیات کم چرب. مایعات فراوان مانند آبمیوه های طبیعی و آب زیاد بنوشید. غذاهای با میزان فیبر بالا، کربوهیدرات های پیچیده مانند غلات سبوس دار و حبوبات مصرف کنید.
در صورتی که تمایل به روزه در بارداری دارید نکته های زیر را رعایت کنید:
- چای و قهوه مصرف کنید.
- رژیم غدایی سالمی داشته باشید.
- آب کافی داشته باشید.
- افطار را با یک لیوان شیر خرما شروع کنید.
- قبل از خواب خوراکی های سالم بخورید.
- پروتئین هایی مثل گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ و پنیر مصرف کنید.
- تعداد وعده ها را زیاد کنید.
- میوه را در رژیم غذایی خود جا دهید.
- فعالیت فیزیکی داشته باشید.
- گرسنگی زیاد نباید باعث پر خوری شما در وقت افطار شود
- از مصرف غذاهای سرخ کرده و دسر و شیرینی پرهیز کنید.
چه زمانی روزه گرفتن در بارداری خطرناک است؟
در صورتیکه هر یک از علائم زیر را داشتید حکم روزه در بارداری برای شما خطرناک خواهد بود:
- مادر دچار کاهش وزن شود.
- حرکات های جنین کم شود یا جنین حرکت نکند.
- حالت تهوع، سر درد و بی حالی شدید داشته باشد.
- روزه باعث انقباضات زایمان و زایمان زودرس شود.
- تغییر رنگ یا بوی ادرار که نشان از کم آبی بدن باشد.
روزه گرفتن در بارداری از نظر اسلام
روزه گرفتن خانم های باردار از نظر مراجع تقلید متفاوت است ولی اگر روزه باعث آسیب به سلامت جنین و مادر شود و برای خانم طاقت فرسا باشد، واجب نیست. در ارتباط با قضای روزه های بارداری هم بهتر است با مرجع تقلید خود مشورت کنید.