زایمان سزارین و مراقبت های پس از سزارین

سزارین یکی از انواع روش های زایمان است که در آن با ایجاد برش بر روی شکم مادر، نوزاد و محتویات رحم خارج می شود. در برخی شرایط لازم است که مادر حتما سزارین را به عنوان روش زایمان انتخاب کند مثل فاصله زمانی زایمان های قبلی، سزارین دوم و...

سزارین چیست؟

سزارین یکی از انواع روش های زایمان است که در آن با ایجاد برش بر روی شکم مادر، نوزاد و محتویات رحم خارج می شود. زایمان سزارین به دو روش قابل انجام است: بیهوشی عمومی یا موضعی. اطلاعات کامل تر درباره روش های زایمان را در مطلب همه چیز درباره زایمان و انواع آن بخوانید. در برخی شرایط لازم است که مادر حتما سزارین را به عنوان روش زایمان انتخاب کند مثل فاصله زمانی زایمان های قبلی، سزارین دوم و... در این مطلب با نحوه انجام عمل سزارین، عوارض آن و بخیه زدن عمل سزارین آشنا خواهیم شد.

سزارین می تواند به توصیه پزشک یا به دلایل مختلفی مثل زایمان های پیشین مادر و مشکلات جنین انجام شود.

زایمان سزارین در چند هفتگی انجام میشود؟

معمولا زایمان سزارین در هفته 39 بارداری برنامه ریزی می شود اما ممکن است که براساس شرایط مادر یا جنین سزارین در هفته سی و هشت بارداری هم انجام شود. با اینکه جنین تا هفته 37 بارداری رشد خودش را کامل کرده اما با این حال ممکن است که با زایمان زودتر از موعد مشکلاتی برایش پیش بیاید. برای همین توصیه می شود که تا هفته 39 صبر کرد. بهتر است علائم زایمان زودرس را به خوبی بشناسید.

مدت زمان عمل سزارین چقدر است؟

اگر عمل سزارین بدون مشکل انجام شود معمولا مدت زمان انجام آن بین 45 تا 60 دقیقه است. اما اگر زایمان دچار پیچیدگی ها و مشکلاتی شود ممکن است تا چند ساعت هم زمان ببرد. پس مدت زمان عمل سزارین بستگی به سلامت مادر و جنین دارد.

درد زایمان سزارین چگونه است؟

در حین زایمان سزارین دردی وجود ندارد برای اینکه مادر تحت تاثیر داروی بیهوشی و بی حسی قرار دارد. اما بعد از اینکه اثر بی هوشی و بی حسی از بین رفت خونریزی و دردی شبیه به درد قاعدگی خواهید داشت که از علائم کوچک شدن رحم هست که برای آروم کردن این درد می توانید تحت نظر پزشک مسکن مصرف کنید.

مراحل زایمان سزارین با تصویر

عمل سزارین چند مرحله دارد که اینجا مختصر توضیح داده شده، اما می توانید در مطلب مراحل و روند زایمان سزارین به طور کامل درباره آن بخوانید:

اول سرمی به شما وصل می شود، بعد از آن بی حسی اپیدورال یا اسپینال انجام می شود. که باعث بی حس شدن قسمت پایین بدن می شود (در بعضی شرایط نادر هم بی هوشی کامل انجام می شود). وقتی که دیگر دردی حس نکردید پزشک شکمتان را برش می دهد که این برش معمولا افقی است. در مرحله بعد مایع آمنیوتیک از شکم ساکشن می شود و جنین را از رحم مادر خارج می کنند.

مراحل زایمان سزارین با تصویر

بخیه سزارین چگونه است؟

در مرحله بخیه زدن عمل سزارین پزشک ممکن است از بخیه های جذبی و یا کشیدنی استفاده کند. بخیه های جذبی برای شکاف های عمیق به کار می رود و بخیه های کشیدنی برای برش های سطحی و چون در سزارین فقط پوست برش داده نمی شود احتمالا پزشک برای قسمت های داخلی از بخیه های جذبی استفاده می کند و برای قسمت های سطحی از بخیه های کشیدنی. معمولا بعد از 6 هفته بخیه سزارین خوب می شود. در ابتدا رنگ بخیه بنفش هست و کم کم به رنگ تقریبا سفید در می آید.

زایمان سزارین با بی حسی

در زایمان سزارین با بی حسی، بی حسی به صورت اسپینال یا اپیدورال است که نسبت به بی هوشی کامل بهتر و کم خطرتر می باشد چون مقدار داروی استفاده شده کمتر است درنتیجه کمتر روی جنین اثر می گذارد و نوزاد موقع به دنیا آمدن سرحال تر است. هم چنین تماس نوزاد و مادر، پس از به دنیا آمدن نوزاد بسیار اهمیت دارد و باعث حفظ دمای بدن نوزاد می شود.
در بی حسی اسپینال داروی بی حسی وارد مایع نخاعی می شود و مادر از کمر به پایین دردی را حس نخواهد کرد. برای اطلاعات کامل تر مطلب بی حسی اسپینال را بخوانید.

مراقبت های پس از سزارین

در زیر به برخی از نکات مراقبتی بعد از سزارین اشاره کردیم همچنین می توانید مطلب بهبود بعد از زایمان سزارین را هم برای اطلاعات بیشتر مطالعه کنید:

تغذیه مادر پس از زایمان

تغذیه پس از زایمان بسیار اهمیت دارد پس از غذاهایی که حاوی ویتامین C، پروتئین و آهن هستند، استفاده کنید. غذاهایی با پروتئین بالا مثل گوشت، مرغ، ماهی و تخم مرغ مفید هستند. برای تامین ویتامین C از میوه هایی مثل پرتقال، گریپ فروت و توت فرنگی استفاده کنید. جگر، تخم مرغ و گوشت قرمز سرشار از آهن است. باید بیشتر مراقب باشید که دچار یبوست نشوید چون ممکن است به بخیه هایتان فشار وارد شود. برای جلوگیری از یبوست سبزیجات، میوه های تازه و مایعات فراوان مانند آب، شیر کم چرب و آب میوه های طبیعی استفاده کنید و تا جایی که می توانید از خوردن غذاهای نفاخ و محرک پرهیز کنید. رژیم غذایی مادر باید حاوی تمام گروه های غذایی باشد و هم چنین استفاده از قرص آهن تا سه ماه بعد از زایمان سزارین طبق نظر پزشک جهت پیشگیری از کم خونی ضروری است.

رابطه جنسی بعد از سزارین

 درباره نزدیکی بعد از زایمان هم برای مدت 6 هفته توصیه می شود که خودداری کنید و بعد از آن می توانید با پزشک تان مشورت کنید. نکته قابل توجه این است که شیردهی به جمع شدن رحم و کاهش خونریزی شما کمک می کند. اما باید بدانید که در صورت شیردهی مرتب 6 هفته بعد از زایمان و در صورت عدم شیردهی 3 هفته بعد از عمل سزارین احتمال بارداری وجود دارد.

مراقبت از زخم برش سزارین

می توانید از روز دوم بعد از زایمان سزارین با پانسمان ضد آبی که روی ناحیه جراحی شده قرار داده شده حمام کنید. از سه روز بعد هم پانسمان را بردارید و ناحیه برش را بعد از حمام با سشوار خشک کنید. لباس تان طوری باشد که هوا به زخم برسد. مراقب باشید کش لباس زیرتان روی رخم قرار نگیرد. فقط از پماد های تجویز شده توسط پزشک برای زخم استفاده کنید. اصلا به زخم دست نزنید. محل زخم را تمیز نگه دارید.7-10 روز بعد جهت ویزیت و کشیدن بخیه ها به پزشک مراجعه کنید

دیگر مراقبت های بعد از سزارین

برای کاهش درد زایمان سزارین هم شل کردن عضلات و تنفس عمیق توصیه می شود. همینطور انجام تمرینات کششی به جمع شدن سریع رحم و عضلات پس از جراحی کمک می کند. در صورت توصیه پزشکتان هم از شکم بند طبی استفاده کنید. رعایت بهداشت بعد از زایمان اهمیت زیادی دارد، پس جهت رعایت بهداشت فردی، ناحیه تناسلی را از جلو به عقب بشویید. تا زمان قطع ترشحات از نوار بهداشتی استفاده کنید و به موقع تعویض کنید. لباس زیرتان را زود به زود تعویض کنید و در آفتاب خشک کنید یا اتو بکشید.

بعد از اینکه هوشیاری تان را به دست آوردید می توانید نوزاد را در آغوش بگیرید و شیر بدهید. آموزش شیردهی هم به شما توسط پرستار یا ماما داده می شود. برای مراقبت پستان ها هم، از آب ولرم و فقط یک بار در روز استفاده کنید. تا 6 ماه بعد از سزارین از حمل اشیاء سنگین، ایستادن طولانی مدت، دویدن و پریدن و ورزش های سنگین پرهیز کنید. حواستان باشد که دفع ادرار را به صورت مرتب انجام بدهید. اگر دارویی برای شما تجویز شده، حتما طبق دستور مصرف کنید.

و اما اطرافیان برای مراقبت و استراحت مادر بعد از زایمان، باید محیطی آرام و راحت فراهم کنند و تا جایی که می شود دید و بازدیدها را کم کنند. خستگی و تغییرات خلق و خو در چند روز اول بعد از زایمان، طبیعی است که تا روز دهم با کمک همسر و اطرافیان کاهش پیدا می کند.

ممکن است تحت هر شرایطی عمل سزارین انتخاب شما باشد اما باید بدانید که عوارضی را هم به همراه دارد.

عوارض زایمان سزارین:

• خونریزی بیش از حد قاعدگی در هفته اول
• خروج ترشحات واژن بدبو و چرکی. مطلب انواع ترشحات واژن را بخوانید تا بتوانید ترشحات غیرطبیعی واژن را تشخیص دهید.
• افسردگی شدید
• سوزش یا درد هنگام ادرار کردن
• ترشح از ناحیه بخیه ها
• تب و لرز
• درد و تورم یک طرف ساق و ران
• درد شکم ها و پهلوها
• درد و تورم و سفتی پستان ها
• عفونت شدید دندان

اگر دچار هریک از عوارض بعد از زایمان سزارین شدید به پزشک مراجعه کنید.