خون پریود دقیقاً شبیه به همان نوع خون در هنگام بریدن انگشت تان نیست. خون ریخته شده روی پد، تامپون یا کاپ قاعگی ترکیبی از خون و بافت رحم (لایه رحم) شما می باشد. مقادیر مختلفی از خون و بافت رحم به همراه عوامل دیگر، بر خون دوره ی پریود شما تأثیر خواهد گذاشت. ظاهر خون قاعدگی در طول روزهای عادت ماهانه، در دوره های مختلف شما و در هر یک از زنان متفاوت است. اما با توجه به رنگ و میزان خونریزی می توانید از سلامت یا وجود مشکل در بدنتان مطلع شوید.
علت خونریزی قاعدگی
چرخه قاعدگی توسط هورمون ها کنترل می شود. با تنظیم شدن این هورمون ها، تخمک ها از تخمدان آزاد می شوند. با شروع شدن دوره پریود، تغییرات هورمونی باعث شکسته شدن آندومتر (لایه ی رحم) و جدا شدن آن از دیواره رحم می شود. خون و بافت های اضافی از دهانه رحم به وسیله واژن خارج می شوند. در واقع همین مخلوط خون و بافت دلیل ایجاد جریان قاعدگی یا خونریزی پریود شما هستند. اطلاعات بیشتر را می توانید در مطلب "همه چیز درباره بلوغ و قاعدگی" بخوانید.
تفاوت خونریزی قاعدگی با خونریزی های دیگر در بدن
خون قاعدگی حاوی سلول هایی از لایه رحم است به همین علت خون دوران قاعدگی با خون هنگام بریدن انگشت متفاوت می باشد. تفاوت بسیار مهم دیگر در نحوه لخته شدن خون در آنها است. اگر انگشت خود را ببرید در صورت سالم بودن بدن، خونریزی زمانی قطع می شود که بدن شما در واکنش به آن با آزاد کردن موادی به نام فاکتورهای لخته شدن خونریزی را متوقف کند این عمل معمولاً سریع اتفاق می افتد. هنگام پریود خون از رگ های خونی کوچک به همراه لایه های رحمی از رحم جدا می شود. تا زمانی که عوامل لخته شدن و تغییرات هورمونی خونریزی را متوقف کنند خونریزی همچنان ادامه خواهد یافت و پس از توقف دوره پریود مجدداً بافت های رحمی ساخته می شوند. با این حال شما معمولاً لخته های خونی را هنگام ضخمی شدن یا در صدمه های دیگر نخواهید دید. وجود لخته های خون در دوره پریود شما امری طبیعی است. اما اگر لخته های پریود بزرگتر از ۳ سانتیمتر باشند، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
ویژگی های خون قاعدگی
خون قاعدگی نازک و آبکی یا غلیظ و چسبنده است. ترشحات نازک و آبکی معمولاً به رنگ صورتی مایل به قرمز است در حالی که ترشحات ضخیم و چسبنده معمولاً قهوه ای رنگ هستند. تغییرات در غلظت خون پریود پس از خارج شدن مقادیر زیادی از بافت های آندومتر از واژن و در انتهای دوره پریود رخ می دهد. اگر میزان خونریزی نسبت به قبل در چند دوره کاهش یابد، می تواند نشان دهنده آغاز دوران یائسگی و یا تغییرات هورمونی مانند استرس یا ورزش بیش از حد باشد. اگر در سنین یائسگی هستید پیشنهاد می کنم مطلب "همه چیز درباره یائسگی و علائم آن" را بخوانید. ظاهر خون پریود در دوره های مختلف قاعدگی و در هر یک از روزهای هر دوره متغیر است. این تفاوت نشان دهنده تغییراتی در بدن شما می باشد. یادتان باشد داشتن اطلاعاتی در مورد میزان خونریزی، رنگ و غلظت خون در پریود اهمیت دارد.
رنگ خون قاعدگی:
رنگ خون قرمز روشن: در آغاز پریود خون با رنگ روشن تر و با سرعت بیشتر از دهانه رحم خارج می شود. خونریزی قرمز روشن نشان دهنده خون تازه تر در دوره شما می باشد. همچنین هنگام گرفتگی عضلات رنگ خون پریود روشن تر خواهد بود. انقباض رحم باعث ایجاد گرفتگی عضلات و خونریزی شدیدتر می شود. اگر خون پریود بیش از حد روشن باشد و در چندین دوره قاعدگی شما تکرار شود ممکن است نشانه ای از عفونت منتقل شده ی جنسی باشد. در این صورت حتما به پزشک مراجعه کنید. لازم است که با انواع بیماری های مقاربتی آشنا باشید. اگر در دوارن بارداری خونریزی به رنگ قرمز روشن داشتید ممکن است دچار سقط جنین شده باشید پس در این صورت حتما با یک متخصص صحبت کنید. اطلاعات بیشتر درباره سقط را در مطلب "چه کسانی در معرض سقط جنین هستند؟" بخوانید.
خون قهوه ه ای یا قرمز تیره: قرمز یا قهوه ای بودن رنگ خون پریود نشان دهنده خون کهنه تر و سرعت کم خونریزی قاعدگی می باشد. رنگ خون پریود اکثر زنان به رنگ تیره است. این موضوع به دلیل عمیق تر شدن دیواره رحم و کم شدن میزان خونریزی است. معمولاً تیره تر شدن رنگ خون قاعدگی با نزدیکی به زمان یائسگی طبیعی است. خونریزی که بعد از زایمان خواهید داشت ممکن است در چند روز اول سنگین و به رنگ قرمز تیره باشد. به این نوع خونریزی لوچیا گفته می شود. اگر این خونریزی ادامه داشت یا در زمان غیر پریود این خونریزی را مشاهده کردید ممکن است علت عفونت یا سندرم تخمدان پلی کیستیک باشد. بنابراین حتما به پزشک مراجعه کنید.
خون سیاه در پریود: این نوع خون نیز ممکن است به دلیل کهنه تر بودن آن باشد که کاملا طبیعی ست، گاهی اوقات این نوع رنگ خون در صورت تکرار ممکن است نشان وجود مشکل یا سدی در واژن شما باشد، بنابراین اگر همراه علائمی مانند تب، درد در هنگام رابطه ی جنسی واژینال یا خارش باشد حتما به پزشک مراجعه کنید.
خون صورتی قاعدگی: بعضی از افراد در چرخه قاعدگی خود متوجه رنگ صورتی خون خود می شوند. معمولاً این موضوع در ابتدا یا پایان دوره قاعدگی هنگام سبک بودن میزان خونریزی اتفاق می افتد. گاهی این رنگ خون میتونه نشان دهنده ی تغییرات هورمونی یا تغذیه نامناسب و کم خونی در خانم ها باشد. اگر باردار هستید و این رنگ خونریزی را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید.
خون نارنجی پریود: این رنگ خون به دلیل ادغام شدن خون پریود با ترشحات دهانه ی رحم است و جای نگرانی ندارد اما گاهی می تواند نشانه ی عفونت واژن یا عفونت های انتقالی از رابطه ی جنسی باشد بنابراین اگر غیر طبیعی یا همراه با بوی بد بود حتما آن را جدی بگیرید و به متخصص مراجعه کنید. بهتر است انواع ترشحات واژن را بشناسید.
خون خاکستری در قاعدگی: یکی از علت های شایع خون ریزی به رنگ خاکستری، واژینوز باکتریال است که نوعی عفونت واژن می باشد. در واژن باکتری های مفید برای حفظ تعادل آن وجود دارند. در صورتی که این تعادل بهم بریزد، واژن دچار عفونت می شود. این مسئله ممکن است همراه با ترشحات با بوی نا مطبوع، خارش باشد. در این صورت حتما به پزشک مراجعه شود.
غلظت خون قاعدگی
غلظت جریان قاعدگی شما تا حدودی نشانه میزان مخلوط آندومتر یا بافت رحم با خون است. به طور معمول خون قاعدگی به دلیل بافتی که در آن قرار دارد کمی غلیظ تر از خونریزی عادی است. گاهی اوقات وجود لخته های بزرگ و غیر عادی در صورت تکرار شدن در دوره پریود نشانه ای از ابتلا به فیبروم (رشد غیر طبیعی دیواره رحم) می باشد. فیبروم ها اگرچه سرطانی نیستند اما باعث ناراحتی و خونریزی شدید در برخی از خانم ها می شود. برای اطلاع بیشتر از نشانه ها و علائم فیبروم، مطلب فیبرم چیست و چه علائمی دارد را مطالعه کنید. سقط جنین یا حاملگی خارج از رحم از دلایل دیگر وجود لخته های بزرگ خون در پریود می باشد. در صورت خونریزی شدید قاعدگی یا لخته های خون غیر عادی به پزشک مراجعه کنید.
میزان خونریزی قاعدگی
میزان خونریزی پریود در افراد مختلف متفاوت است. در بعضی از خانم ها جریان خونریزی هنگام پریود بسیار کم و در برخی دیگر بسیار سنگین می باشد. اگر خون ریزی شما به قدری است که نیاز به تعویض پد بهداشتی یا دیگر محصولات بهداشتی در هر ساعت دارید، با پزشک مشورت کنید. خونریزی سریع و شدید قاعدگی ممکن است نشانه ای از یک اختلال باشد. در صورت داشتن سابقه خانوادگی در یک اختلال و بیماری مانند کم خونی باید درمان شوید.
چه زمانی قاعدگی شما غیر طبیعی است؟
در سراسر جهان یک چهارم زنان در سن باروری نوعی خونریزی غیر طبیعی در رحم را تجربه می کنند. خونریزی غیر طبیعی رحم در زمان پریود به صورت های زیر است:
- فاصله زمانی خیلی کم و یا خیلی زیاد بین دوره های پریود
- خونریزی بسیار سنگین در دوره پریود
- بیش از حد طولانی تر یا کوتاه تر شدن دوره پریود
بسیاری از این زنان دچار این مشکلات می شوند. اطلاع از دلایل اساسی خونریزی غیر طبیعی رحم بسیار اهمیت دارد. برای برخی افراد مشکلات شدید در پریود باعث ایجاد تاثیراتی در زندگی روزمره و عدم توانایی عملکردشان می شود. پس بهتر است با مشاهده هر یک از موارد بالا به پزشک مراجعه کنید.
یک قاعدگی طبیعی چه ویژگی هایی دارد؟
از نظر پزشکان نشانه های زیر نوید یک قاعدگی سالم و طبیعی را می دهد:
- داشتن چرخه قاعدگی در هر ۲۴ تا ۳۸ روز یکبار
- تفاوت در طول چرخه طی سال به اندازه 20 روز
- داشتن خونریزی در هر دوره بین چهار تا هشت روز
- میزان خونریزی در هر دوره بین ۵ تا ۸۰ میلی لیتر
میزان خونریزی قاعدگی در زنان باهم فرق دارد، ممکن است میزان آن زیاد یا کم می باشد. همچنین رنگ خون قاعدگی به رنگ های صورتی و یا تیره است. برخی زنان در طول روز فقط از یک یا دو پد و یا تامپون استفاده می کنند و فقط یکبار نیاز به تخلیه کاپ قاعدگی (ظرف منعطف برای خونریزی واژن) دارند. البته برای رعایت اصول بهداشتی بهتر است با وجود خون ریزی کم هر چند ساعت یکبار پد یا تامپون خود را تعویض کنید. و برخی دیگر باید هر دو ساعت یکبار آنها را تعویض کنند. دوران قاعدگی برای برخی زنان بدون درد برای برخی دیگر با گرفتگی عضلات و درد شدید همراه است. البته گاهی درد های این دوران برای برخی خانم ها بسیار سخت و غیر طبیعی ست. که در این صورت حتما باید علت آن بررسی شود. اگر می خواهید بدانید جزو این دسته هستید یا خیر مطلب قاعدگی دردناک، علائم و درمان را بخوانید. پس اگر حالات روحی، شرایط جسمی و میزان خونریزی شما با باقی خانم های اطرافتان فرق دارد، نباید نگران باشید زیرا این تفاوت ها تا حدی طبیعی است.
توجه به ظاهر خون دوره پریود و چرخه قاعدگی برای پی بردن به سلامت بدن شما بسیار مهم است. حتما تاریخ هر دوره پریود خود را یادداشت کرده و با بررسی آنها به حفظ و مراقبت از سلامتی خود بپردازید.
وجود چه مشکلاتی در قاعدگی نیاز به مراجعه به پزشک دارد؟
تغییر در خونریزی قاعدگی شما نشانه ی خاصی در پزشکی دارد که البته همه این موارد جدی نبوده و نیاز به مراقبت و درمان های پزشکی نخواهند داشت. برخی علائم موجود در خونریزی قاعدگی که باید در مورد آنها با پزشک مشورت کنید، موارد زیر است:
- اگر باردار نیستید و بیش از سه ماه پریود شما عقب افتاده است
- دوره های منظم شما به دوره های نامنظم تبدیل شده (داشتن فقط یک دوره طولانی نگران کننده نیست). با خواندن مطلب بی نظمی قاعدگی و علت آن می توانید بفهمید که آیا شما هم پریود نامنظمی دارید یا خیر!
- خونریزی بیش از 7 روز به طور همزمان یا بین دوره ها باشد
- داشتن خونریزی های شدید که در هر ساعت به تعویض پد یا تامپون نیاز است
- درد شدید در دوره پریود دارید
- تب و احساس ناخوشایندی پس از استفاده از تامپون که نشانه شوک سمی است