هنگام شروع ورزش منظم منتظر تغییرات زیادی در بدن خود مانند درد عضلات، کاهش وزن، تغییرات در چرخه قاعدگی، خواب بهتر و افزایش قدرت باشید. این تغییرات وابسته به بسیاری از عوامل فردی، در نحوه واکنش بدن شما به سطح فعالیت تان، کم یا زیاد خواهد بود.
ورزش های سبک و انجام حرکات کششی مناسب نه تنها بر پریود شما تاثیر منفی ندارد بلکه به کاهش دردهای این دوران و هم چنین تقویت روحیه شما کمک خواهد کرد. در این مطلب قصد داریم در مورد تاثیر ورزش سنگین بر چرخه ی پریود صحبت کنیم.
خونریزی بعد از ورزش سنگین
ورزش منظم باعث ایجاد تغییرات ظریف در سطح هورمون ها و چرخه پریود شده و در نهایت باعث ریختن بافت های رحمی می شود. ریختن تصادفی بافت های رحمی به همراه خون، پاسخی به این تغییرات هورمونی می باشد. خونریزی و یا لکه بینی واژن در خارج از دوره منظم نوعی خونریزی غیر طبیعی رحم ناشی از تاثیرات شروع ورزش است. این خونریزی به رنگ تیره یا قرمز روشن و بسیار سبک تر از جریان خونریزی در دوره قاعدگی شما می باشد. همچنین در طی یا بلافاصله بعد از ورزش شدید امکان خونریزی وجود دارد. هیچ علت و تأثیر مستقیمی در مورد خونریزی بعد از ورزش وجود ندارد. دلیل خونریزی نتیجه یک آندومتر بی نظم یا ناشی از تغییرات ساختاری در بافت یا دهانه رحم است. (بیشتر بخوانید: دهانه رحم کجاست؟) افزایش فشار شکم در برخی از انواع ورزش ها باعث امکان خونریزی از فیبروم های رحمی (رشد بیش از اندازه بافت رحم)، زیر موکوس (ترشحات رحمی)، پولیپ آندومتر (افزایش رشد سلول ها در دیواره رحم) و پولیپ دهانه رحم (توده هایی در دهانه رحم) می شود.
ورزش و عدم قاعدگی
تاثیر ورزش بر نامنظمی پریود به این صورت است که حتی اگر ورزش به طور کلی برای شما مناسب باشد، استرس ساختاری ورزش سنگین و شدید، تعادل محور غده ی هیپوتالاموس (غده ای در مغز)، هیپوفیز (غده هورمونی) و تخمدان را در برخی افراد قطع می کند. هیپوتالاموس ساختاری در مغز است که به عنوان مرکز کنترل چرخه قاعدگی زنان عمل می کند و با ارسال پیام های هورمونی به غده هیپوفیز و تخمدان ها باعث تخمک گذاری می شود .قطع شدن این ارتباط به دلیل یک فشار روانی ساختاری مانند ورزش شدید یا کاهش وزن قابل توجه، باعث عدم تخمک گذاری می شود. در صورت عدم تخمک گذاری و عدم تغییرات منجر به قاعدگی، شما پریود نخواهید شد. از دست دادن دوره های قاعدگی (عدم پریود) به دلیل ورزش شدید، آمنوره (عدم خونریزی قاعدگی) ناشی از ورزش نامیده می شود. یک شکل شدید از آمنوره، ناشی از موضوعی به عنوان سه گانه ی ورزشکاران زن می باشد. زنان و دختران جوان و نوجوان ورزشکار، اختلال در قاعدگی، دریافت کالری کم و تراکم کم مواد معدنی استخوان را تجربه می کنند.
ورزش شدید و اثر آن بر تخمک گذاری
ورزش خیلی شدید و دریافت کالری کم استرس قابل توجهی را بر روی بدن ورزشکاران زن جوان ایجاد می کند که پاسخ بدن به این استرس فیزیولوژیکی (ساختاری) باعث کاهش تحریک تخمدان ها بوسیله هیپوتالاموس (غده ای در مغز) و سرانجام توقف تخمک گذاری در دوره های ورزشکاری است. با گذشت زمان باعث کاهش تولید هورمونی تخمدان ها، در نتیجه کاهش سطح استروژن (هورمون زنانه)، از بین رفتن استخوان ها و سایر عواقب منفی سلامتی می شود. این سه مورد نه تنها در ورزشکاران زن بلکه بین خانم های جوان نیز رایج است. بنابراین برای مثال ممکن است ورزش بدنسازی در دوران قاعدگی تاثیر گذار باشد. بهتر است تاریخ تخمک گذاری خود را بدانید تا تغییرات را متوجه شوید. ماشین حساب تخمک گذاری یک زن این کار را برای شما انجام می دهد.
![تاثیر ورزش بر تنظیم قاعدگی]()
تاثیر ورزش بر تنظیم قاعدگی
آیا ورزش باعث عقب افتادن پریود میشود؟ ورزش و ایجاد تغییرات هورمونی باعث توقف پریود و یا دوره های قاعدگی راحت تر و آرام تر می شود. تغییرات احتمالی مانند کاهش وزن متوسط و ورزش منظم باعث پریود راحت و سبک می شوند. در واقع چربی بدن باعث ایجاد نوعی استروژن شده و استروژن بیش از حد در بدن باعث افزایش شدید خونریزی بافت رحمی در نیمه اول قاعدگی می شود. کاهش وزن باعث کاهش استروژن می شود که به نوبه خود دلیل کاهش تجمع حلقوی بافت رحم و در نتیجه کاهش جریان خونریزی است.
دردهای قاعدگی و ورزش
دو نوع متفاوت از درد پریود وجود دارد. تاثیر ورزش روی درد قاعدگی بستگی به علت درد دارد:
- دردهای اولیه دوره قاعدگی بسیار دردناک بوده و علت اصلی آن قابل شناسایی نیست. معمولاً درد از دوره اول شما شروع و سپس در دوره های بعدی قاعدگی نیز وجود خواهد داشت. غالباً در 20 سالگی این درد در دوره های شما از بین می رود. ورزش به کاهش درد در این زمان ها کمک می کند. تغییرات هورمونی ظریف مرتبط با ورزش منظم باعث کاهش غلظت پروستاگلاندین ها (ماده شیمیایی تاثیر گذار روی سلول ها) در بافت رحم و کاهش انقباضات و گرفتگی عضلات رحم می شود. به همین دلیل داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن و NSAID ها (داروهای ضد التهاب) مانع از تولید پروستاگلاندین و دردهای قاعدگی می شوند. با کاهش غلظت پروستاگلاندین ها گرفتگی عضلات و درد در دوره قاعدگی کاهش می یابد.
- دردهای ثانویه قاعدگی دوره های دردناکی هستند که با گذشت زمان و احتمالا تا 20 سالگی یا حتی بعد از آن شروع نمی شود. دلایلی مانند آدنومیوز (رشد سلول های بافت داخلی رحم در دیواره عضلانی رحم) و فیبروم رحمی (رشد بیش از اندازه بافت رحم) باعث ایجاد این نوع درد می شود. در صورت داشتن دردهای شدید قاعدگی تمرینات ورزشی باعث تاثیر بر پروستاگلاندین ها و کاهش این دوره های دردناک می شود. پروستاگلاندین ها (ماده شیمیایی تاثیر گذار روی سلول ها) نقش مهمی در ایجاد انقباضات رحم و گرفتگی رحم دارند.
فیبروم و ورزش در دوران قاعدگی
اگر فیبروم رحمی دارید در صورت ورزش در دوارن پریود ممکن است کمی احساس درد کنید. هنگام ورزش بدن شما جریان خون را به نفع قلب، ریه ها و ماهیچه های تان از سایر ساختارهای بی فعالیت در ورزش دور می کند. در شرایط عادی رحم شما بدون هیچ مشکلی با این کار سازگار می شود اما در صورت وجود فیبروم احتمال کاهش قابل توجهی در جریان خون در این بخش های بدن هنگام ورزش وجود دارد. این موضوع باعث بیماری به نام ایسکمی (کاهش خونرسانی به عضله قلب) مشابه درد عضلات قلب قبل از حمله قلبی می باشد. در صورت داشتن فیبروم هایی با اندازه قابل توجه احتمالا هنگام ورزش در دوره قاعدگی به دلیل ایسکمی (کاهش خونرسانی به عضله قلب) باعث افزایش درد و گرفتگی رحم خواهید شد.
به طور کلی ورزش اثرات مثبتی بر دوره قاعدگی شما دارد. معمولا خانم های کم تحرک در صورت عدم انجام فعالیت های ورزشی منظم دوره های سنگین تر و دردناک تری دارند. پس حرکت کنید و ورزش را شروع کنید. همه خانم ها در تلاش برای داشتن یک دوره قاعدگی بدون درد و سبک هستند.
ورزش های مناسب دوران قاعدگی برای کاهش درد
این تصور خیلی از خانم هاست که ورزش در روز اول پریود و دوارن قاعدگی خطرناک است و موجب افزایش درد می شود. اما نتیجه کاملا برعکس است، در زیر به ورزش هایی اشاره می کنیم که باعث کاهش دردهای دوران قاعدگی و افزایش انرژی شما خواهند شد:
- پیاده روی در دوران قاعدگی: می توانید در مسیر محل کار به منزل قسمتی از راه را پیاده بروید، تاثیر پیاده روی بر قاعدگی در کاهش درد این دوران است.
- دوی سبک: در این دوران دویدن های کوتاه و آرام به کاهش دردها و کاهش نفخ کمک می کند.
- ایروبیک در زمان پریود: نرمش و انجام حرکات ایروبیک باعث شادی و کاهش گرفتگی عضلات می شود
- حرکات شکم: تمرین های شکم مانند دراز نشست در این دوران نه تنها مضر نیست بلکه به کاهش گرفتگی عضلات شکم کمک می کند.