زایمان طبیعی؛ خوب یا بد

انواع روش های زایمان دارای فواید و عوارضی هستند که با توجه به شرایطی که در دوارن بارداری داشته اید باید با آگاهی کامل روش زایمان خود را انتخاب کنید. در این مطلب مزایا و معایب زایمان طبیعی را بررسی خواهیم کرد:

انتخاب نوع زایمان به شرایط بدنی مادر و وضعیت جنین بستگی دارد. زایمان طبیعی  به دلیل ترس مادران از درد و یا عوارض آن کمتر از زایمان سزارین رایج باشد. این روش زایمان مانند سزارین مزایا و معایبی دارد که در این مطلب به بررسی کلی آن می پردازیم. پس اگر باردار هستید و تصمیم به انتخاب نوع زایمان دارید، ابتدا آگاهی تان را در مورد هر دو روش بالا ببرید و سپس بعد از مشورت با پزشک روش مناسب را با توجه به شرایطتان انتخاب کنید.

مزایا و معایب زایمان طبیعی:

زایمان یک پروسه فیزیولوژیک و طبیعی است که بدن هر خانم متناسب با آن طراحی شده است. در بسیاری از شرایط خصوصا اگر تداخلی در روند زایمان ایجاد نشود، زایمان طبیعی تقریبا بی خطر محسوب می شود. بارداری و زایمان با این که روند طبیعی بدن هر خانم هستند نمی توان گفت هیچ خطری ندارند. بنابراین هر خانم بارداری باید از تمامی شرایط، مزایا و معایب هر دو نوع زایمان آگاه باشد.

فواید زایمان طبیعی:

فواید زایمان طبیعی بیشتر از معایب آن است پس با آگاهی از آنها تمایل بیشتری به انتخاب زایمان طبیعی پیدا خواهید کرد. قبل از آن می توانید مطلب زایمان طبیعی و علت انتخاب این روش را بخوانید. درادامه به چند مورد از فواید آن اشاره کرده ایم:

خطر کمتر زایمان طبیعی برای مادر و جنین

زایمان طبیعی با وجود ریسک هایی که دارد در مقایسه با سزارین که جراحی بزرگ شکمی محسوب می شود، خطرات کمتری دارد. درباره زایمان سزارین و مراقبت های بعد از آن بیشتر بخوانید. سزارین بهتر است در موارد اورژانسی و در وضعیتی که سلامت مادر و جنین در خطر باشد، انجام شود. البته مداخله در زایمان طبیعی مانند القای زایمان و استفاده از بی حسی اپیدورال، خطرات این نوع زایمان را بیشتر می کند. مطلب بی حسی اپیدورال چیست را بخوانید. پس بهتر است جز موارد ضروری تا حد امکان در روند زایمان مداخله نشود.عد از زایمان طبیعی خونریزی کمتری دارید و به نسبت احتمال ابتلا به عفونت در مادر کمتر است. مادر در طول زایمان کاملا هوشیار است، بعد از تولد نوزاد، تماس پوستی در هوشیاری کامل مادر انجام می شود که برای نوزاد بسیار مفید می باشد.

ارزان بودن زایمان طبیعی

هزینه زایمان طبیعی در بیمارستان نسبت به سزارین کم است. و تحت پوشش بیمه قرار می گیرد.

تاثیر مثبت زایمان طبیعی بر شیردهی

احتمال شیردهی موفق و میزان شیر بیشتر مادر در زایمان طبیعی بالاست و دلیل آن تماس پوستی مادر با نوزاد است که باعث ترشح هورمون ها و تولید شیر بیشتر می شود. در سزارین امکان دیرتر ترشح شدن هورمون ها و به تاخیر افتادن شیردهی بیشتر است. بعد از زایمان طبیعی راحت تر از سزارین می توانید راه بروید. حتی برخی مادران با راه رفتن و ورزش های ملایم دوره ی نقاهتشان کوتاه تر می شود.

تاثیر مثبت زایمان طبیعی بر سلامت جنین

باکتری های فلور نرمال برای نوزاد بسیار مفید است و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و گوارش بهتر او می شود. در زایمان طبیعی، نوزاد این باکتری ها را از کانال زایمان دریافت می کند که علاوه بر تقویت سیستم ایمنی احتمال ابتلا به بیماری های مزمن و آلرژی را در نوزاد کمتر می کند. اما در سزارین  نوزاد امکان دارد در تماس با باکتری های خطرناک پوست قرار بگیرد.

تاثیر مثبت زایمان طبیعی بر هوش جنین

زایمان طبیعی باعث ترشح پروتئین UCP2 در مغز نوزاد می شود که این پروتئین که توسط هیپوتالاموس درکانال زایمان ترشح می شود، عملکرد و رشد مغز را تقویت می کند و در تنظیم رفتارهای مربوط به خاطره، یادگیری و پاسخ به استرس کاربردی است.

عوارض زایمان طبیعی برای زنان:

پارگی ناحیه پرینه در زایمان طبیعی:

پرینه بافت نازکی است که  بین واژن و مقعد قرار می گیرد. برای مشاهده محل دقیق این بافت و دیگر اجزای اندام تناسلی خانم ها به مطلب همه چیز درباره ی دستگاه تناسلی زنان مراجعه کنید. این بافت قابلیت کشسانی دارد و به روند زایمان کمک می کند اما گاهی ممکن است در طول زایمان به دلایلی که در ادامه توضیح می دهیم دچار آسیب می شود که با کمک یک جراحی ساده رفع خواهد شد.

موارد زیر احتمال پارگی پرینه را در زایمان طبیعی افزایش می دهد:

• وزن نوزاد بیشتر از 4 کیلو باشد.
• اولین زایمان طبیعی شما باشید.
• در حین زایمان مشکلاتی از قبیل گیر کردن شانه نوزاد رخ دهد.

جلوگیری از پاره شدن پرینه در زایمان طبیعی:

• زایمان در حالت ایستاده احتمال پارگی پرینه را کم تر می کند.
• کمپرس آب گرم روی ناحیه پرینه در هنگام زایمان باعث بیشتر شدن جریان خون و نرم شدن این ناحیه می شود.
• عدم استفاده از وکیوم و فورسپس، اپیزیوتومی و بی حسی اپیدورال در موارد غیر ضروری از پارگی گرینه جلوگیری می کند. پیشنهاد می کنم مطلب اپیزیوتومی چیست را بخوانید.
• از حدود هفته ی 34 بارداری، ماساژ پرینه را شروع کنید. ماساژ پرینه باعث افزایش قابلیت کشسانی آن در حین زایمان می شود. برای آموزش نحوه ی انجام ماساژ پرینه کلیک کنید.

آسیب به ماهیچه های ناحیه لگن:

در زایمان طبیعی ممکن است به ماهیچه های ناحیه ی لگن آسیب وارد شود که با ورزش های ساده و فیزیوتراپی قابل درمان است. اما مشکل این جاست که این آسیب ممکن است تشخیص داده نشود و خیلی افراد درد لگن را ناشی از فشار وزن روی لگن یا فشار زایمان طبیعی بدانند.

جلوگیری از آسیب به ماهیچه های ناحیه لگن:

• انجام تمرینات کگل و اسکات در بارداری ریسک این مشکل را کاهش می دهد. برای آموزش انجام این تمرین، مطلب تمرینات کگل را بخوانید.
• زایمان در حالت ایستاده احتمال آسیب را کاهش می دهد.
• عدم استفاده از ابزاری مانند وکیوم و فورسپس و اپیزیوتومی و داروهای بی حسی در موارد غیر ضروری احتمال آسیب به لگن را کاهش می دهد.

پرولاپس اندام های لگنی:

در زایمان طبیعی احتمال پرولاپس (افتادگی) اندام های لگنی مانند: مثانه، رحم و مقعد وجود دارد. پرولاپس اندام های لگنی به این معنی است که این اندام ها شل یا ضعیف می شوند و یا وارد حفره ی واژن شده و به آن فشار می آورند. از عوارض این مشکل، بی اختیاری ادرار یا مدفوع است. اما زایمان طبیعی تنها دلیل پرولاپس اندام ها نیست و خیلی از شرایط دیگر مانند سیگار کشیدن و اضافه وزن ممکن است باعث آن شود.

درد پرینه و واژن:

درد بعد از زایمان طبیعی در ناحیه ی واژن و پرینه، شایع است. (بیشتر بخوانید: واژن کجاست؟) اما اگر بیشتر از چند هفته طول کشید حتما باید به پزشک مراجعه شود. معمولا شروع رابطه ی جنسی واژینال به توصیه پزشکان بعد از حدودا چهار تا شش هفته بالامانع است و احساس درد در اولین رابطه جنسی واژینال بعد از زایمان، طبیعی می باشد. اما در صورت ادامه دار بودن درد باید با پزشک مشورت کنید. احتمال درد در رابطه جنسی بعد از سزارین بیشتر از زایمان طبیعی است.

عوارض و ریسک های زایمان طبیعی برای جنین:

دیسترس جنینی هنگام زایمان طبیعی:

دیسترس یا اضطراب جنینی به شرایطی گفته می شود که پزشک بنا بر وجود نشانه هایی متوجه وضعیت نامناسب جنین می شود. در زایمان طبیعی احتمال این عارضه بالاست. در این هنگام در اثر نرسیدن اکسیژن به نوزاد سزارین اورژانسی باید انجام شود. احتمال آسیب به جنین در زایمان طبیعی وجود دارد اما اگر زایمان فیزیولوژیک و بدون دخالت انجام شود احتمال آن کمتر است.

پرولاپس بند ناف:

پرولاپس یا فروافتادگی بند ناف زمانی اتفاق می افتد که بند ناف زودتر از جنین در کانال زایمان قرار گیرد و یا از بدن مادر خارج شود. فشار بر روی بند ناف مشکلاتی برای جنین ایجاد می کند که موجب دیسترس جنینی شده و در این شرایط معمولا سزارین اورژانسی انجام می شود. خبر خوب این است که احتمال وقوع این عارضه خیلی زیاد نیست. 

در کل بدن مادر و جنین برای زایمان طبیعی طراحی شده و با وجود خطراتی که آن ها را مطرح کردیم، باز هم این نوع زایمان بیشتر از زایمان سزارین در صورت دارا بودن شرایط لازم، توصیه می شود.