در صورت به دنیا آمدن نوزاد زودتر از موعد، به دلیل کافی نبودن رشد ریه ها و عدم تولید ماده ای به نام سورفکتانت در ریه های نوزاد ممکن است نوزاد دچار مشکلات تنفسی شود.
سندروم دیسترس تنفسی نوزادان
در صورت به دنیا آمدن نوزاد زودتر از موعد، به دلیل کافی نبودن رشد ریه ها و عدم تولید ماده ای به نام سورفکتانت در ریه های نوزاد ممکن است نوزاد دچار مشکلات تنفسی شود در صورت زایمان زودرس عضلات تنفسی و ساختمان ریه به طور کامل تکامل پیدا نکرده و نوزاد دچار مشکل تنفسی می شود و علائمی مانند ناله، تنفس تند، حال عمومی نامناسب، افت دمای بدن و مسائل دیگر بروز می کند.
سندرم زجر تنفسی نوزادان(یا IRDS) یک اختلال ریوی تهدید کننده زندگی است.
سورفاکتانت:
ماده ای است که از سلول های شش ترشح شده و باعث کاهش کشش سطحی در داخل شش ها و بهتر شدن تبادل هوایی می شود.
نوزادان نارس و نوزادانی که مشکل تنفسی دارند نیاز به بستری و مراقبت طولانی دارند تا شرایط عمومی شان، به وضعیت مناسب و پایدار برسد.
تعریف:
در بیماری غشاء هیالن HMD یا RDS بعلت نقص در ساخت سورفاکتانت و یا تخریب آن، باز شدن ریه ها و تنفس نوزاد با اشکال روبرو می شود. سورفاکتانت در 20 هفتگی در ریه جنین تولید می شود ولی به سطح ریه ها نمی رسد، این ماده در 32-28 هفتگی در مایع پوشاننده ی جنین ( آمنیون ) قابل شناسایی است اما سطح آن در 35 هفتگی حاملگی به حد بالغین می رسد..
این اختلال عمدتاً با زودرس بودن نوزاد در ارتباط است.
میزان شیوع:
در 80-60% نوزادان کمتر از 28 هفته و در 30-15% نوزادان 36-32 هفته و در 5% نوزادان بزرگتر از 37 هفته و به ندرت در نوزادان ترم ممکن است RDS رخ دهد.
ریسک فاکتورهای بروز RDS عبارتند از:
1. نوزاد پسر
2. سفید پوست
3. نارس بودن 37 هفته >
4. زایمان سریع
5. چند قلویی
6. آسفیکسی
7. استرس سرمایی طولانی مدت
8. مادر دیابتی
9. سابقه RDS در نوزاد قبلی
10. سزارین
این اختلال در راس علل مرگ و میر شیرخواران زودرس قرار دارد.
چه اقداماتی برای نوزادان با نارسایی تنفسی انجام میگیرد؟
چون نوزاد نارس است و در تنظیم دمای بدن مشکل دارد، پس لازم است یک محیط مناسب از نظر گرما و رطوبت برای وی فراهم شود. برای نوزاد اکسیژن تجویز می شود.
بعد از بررسی های انجام شده و در صورت لزوم دارویی به نام سورفاکتانت تجویز می شود و از دستگاه کمک تنفسی استفاده می گردد.
بیشتر نوزادان طی 3-4 روز بعد از تولد روند بهبودی پیدا می کنند ولی ممکن است مشکلات دیگری مانند مشکلات قلبی و خونریزی مغزی نیز به دلیل نارسایی ریه و نارسی خود نوزاد در نوزاد بروز کند.
نوزادان نارس برای رسیدن به وضعیت مطلوب تغذیه و ترخیص نیاز به زمان و اقدامات درمانی متعدد دارند.
انجام مراقبت کانگروئی توسط مادر، در صورتی که شرایط نوزاد اجازه بدهد در بهبود سریعتر نوزاد کمک کننده خواهد بود.
در طی مدتی که نوزاد تغذیه نمی شود یا مقدار شیر مصرفی کم است می توانید شیر خود را دوشیده و برای استفاده ی بعدی ذخیره نمایید.
همکاری و حوصله ی والدین خصوصا مادر، در روند بهبودی نوزاد تاثیرگذار خواهد بود.
سورفاکتانت اثر ضد التهابی و باکتری کشی دارد.
میزان بهبودی نوزاد به عوامل زیادی بستگی دارد از جمله:
وزن نوزاد
سن حاملگی
عفونت های دوره ی بارداری
مشکلات قلبی
مشکلات مربوط به زایمان مانند جدا شدن جفت پسران در مقایسه با دختران با احتمال بیشتری دچار RDS می شوند و در نوزادان سفید پوست ظاهرا شیوع و شدت این بیماری بیشتر از نوزادان سیاه پوست است.