لوله فالوپ چیست

لوله های فالوپ که به لوله های رحمی نیز معروف هستند، دو لوله در دو طرف رحم می باشند که جزو اندام های داخلی دستگاه تناسلی خانم ها بوده و نقش مهمی در باوری خانم دارد. مهمترین وظیفه لوله های فالوپ یا لوله های رحمی، انتقال تخمک از تخمدان به رحم می باشد. وجود مشکلاتی مانند اتساع لوله فالوپ ممکن است منجر به ناباروری شود.

در ادامه به آناتومی لوله فالوپ، عملکرد آن و مشکلاتی که ممکن است در باروری ایجاد کند، می پردازیم:

آناتومی لوله فالوپ

لوله های فالوپ، لوله های ماهیچه ای هستند که در ناحیه پایین لگن در کنار دستگاه تناسلی زنان قرار گرفته اند. این دو لوله در هر دو طرف بدن وجود دارند که از رحم تا تخمدان را در بر می گیرد و حالتی J مانند دارد. مهم ترین کاربرد لوله فالوپ، انتقال تخمک از تخمدان به رحم می باشد. به همین دلیل نقش مهمی را در باروی زنان دارند. انتهای باز لوله فالوپ در نزدیکی تخمدان است اما مستقیم به آن وصل نشده است. حاشیه انتهایی، تخمک ها را به داخل لوله فالوپ می کشاند. در یک فرد بالغ لوله فالوپ حدود 10 تا 12 سانتی متر است ولی این اندازه ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.

عملکرد لوله فالوپ

همان طور که گفته شد، عملکرد اصلی لوله فالوپ کمک به حرکت تخمک از تخمدان به رحم می باشد. تخمک توسط پره های حاشیه لوله فالوپ گرفته شده و به رحم منتقل می شود. این انتقال توسط حرکات ضربانی سیلیا یا همان پرزهای سرخ لوله فالوپ انجام می شود. حرکات ماهیچه ای لوله فالوپ نیز به آن کمک می کند.

اسپرم در لوله فالوپ به تخمک می رسد و سلول تخم را به وجود می آورد و این سلول حرکتش را به سمت رحم ادامه می دهد. اگر لانه گزینی اتفاق افتاد، سلول تخم رشد می کند و بارداری اتفاق می افتد. حرکت تخم از لوله فالوپ به رحم از الزامات بارداری بدون دخالت پزشکی است.

ناباروری و مشکلات لوله های فالوپ

ناباروری ممکن است به دلیل مشکلات لوله فالوپ باشد که به دلایل مختلف رخ می دهد. از عفونت گرفته تا مشکلات ساختاری و اتساع لوله فالوپ. از شایع ترین عفونت ها کلامیدیا است که روی لوله فالوپ تاثیر می گذارد. عفونت کلامیدیا یک نوع بیماری مقاربتی است. عفونت ها و بیمای های مقاربتی ممکن است عواقب زیادی برای زوجین یا حتی بارداری خانم ها داشته باشد. مطلب بیماری های مقاربتی چیست، به شما برای آشنایی بیشتر با این عفونت ها و بیماری ها کمک خواهد کرد.

اتساع لوله های فالوپ (یکی یا هر دو لوله فالوپ) یکی از شایع ترین مشکلات مربوط به لوله های رحمی است که معمولا با عکس رنگی رحم تشخیص داده می شود. در بسیاری مواقع، ماده حاحب که در عکس رنگی رحم وارد لوله فالوپ می شود باعث رفع گرفتی لوله رحمی می شود.

بارداری خارج از رحم بیشتر با لوله فالوپ در ارتباط است و وقتی اتفاق می افتد که در انتقال تخمک لقاح یافته یا همان سلول تخم، تاخیر به وجود بیاید و تخم در جایی غیر از دیواره رحم لانه گزینی کند. این عارضه نیاز به درمان دارویی یا جراحی دارد چون بدون درمان باعث تخریب لوله رحمی و خونریزی می شود و حتی در مواردی ممکن است کشنده باشد. شاید اسم بارداری خارج از رحم برای هر خانمی که اقدام به باردای می کند، دلهره آور باشد. بهتر است مطلب بارداری خارج از رحم، علائم و درمان را در سایت یک زن مطالعه کنید تا به طور کامل با آن آشنا شوید.   

سالپنگیت یک بیماری التهابی است که باعث ضخیم شدن لوله فالوپ می شود. دو نوع عفونت سالپنگیت داریم. اولی شامل گره هایی است که در قسمت هایی از لوله فالوپ که دیواره نازک دارد، اتفاق می افتد و حرکت سلول تخم  را سخت تر و احتمال بارداری خارج رحمی را زیاد می کند. نوع دوم سالپنگیت غیر گره ای است که به دلیل عفونت به وجود می آید و باعث بیماری التهابی لگن، انسداد لوله فالوپ و زخم آن می شود.

پیچ خوردگی یا تورشن لوله های فالوپ وقتی اتفاق می افتد که لوله فالوپ پیچ می خورد این مورد باعث تاثیر روی مقدار جریان خون وارده به آن ناحیه می شود. بدین معنی که خون کافی به این ناحیه نمی رسد. معمولا این اتفاق همراه با تورشن تخمدان اتفاق می افتد.

سرطان لوله فالوپ نادر است اما ممکن است اتفاق بیفتد که معمولا به دلیل دگرگیسی نواحی دیگر مثل سرطان تخمدان، سرطان سرویکس و سرطان رحم می باشد.

آزمایش ها

• آزمایش HSG:  یک نوع عکس برداری از لوله فالوپ است که در آن رنگی را به سرویکس تزریق می کنند که این رنگ به طرف رحم و لوله فالوپ حرکت می کند سپس عکس هایی از اندام تناسلی گرفته می شود تا حرکت رنگ در طول لوله را نشان دهد و در صورت انسداد پزشک آن را مشخص کند. در برخی موارد انسداد لوله فالوپ بعد از عکس رنگی رحم باز شده و فرد باردار می شود.
• لاپاراسکوپی: یک نوع جراحی کم تهاجمی( به این معنی که برای این عمل فقط برش کوچکی در ناحیه مورد نظر زده می شود در نتیجه احتمال عفونت زخم بسیار کم بوده و مدت زمان بهبود آن موتاه است.) می باشد. برای بررسی و معاینه اندام های داخلی انجام می شود. پزشک برش کوچکی را در ناحیه شکم انجام می دهد و دوربینی را به داخل بدن می فرستد تا بیرون لوله فالوپ را مشاهده کند و هرگونه انسداد یا تخریب بافت مشخص شود.
• در سالپینوسکوپی وسیله اسکوپ مانندی را وارد لوله فالوپ می کنند تا بتوانند داخل لوله رحم را بررسی و انسداد یا باریک بودن آن را مشخص کنند.

توبکتومی یا بستن لوله های رحمی چیست؟

توبکتومی یا بستن لوله های فالوپ یک عمل بی خطر بوده و از طریق یک جراحی ساده انجام می شود. در این روش لوله های رحم بسته و از انتقال تخمک به رحم جلوگیری و همچنین با جلوگیری از رسیدن اسپرم به لوله رحم مانع لقاح می شوند. مطلب تکمیلی درباره این روش را در مقاله توبکتومی چیست بخوانید. روش های دیگر جلوگیری از بارداری را هم در مطلب 16راه جلوگیری از بارداری بخوانید.