آنچه باید در مورد عکس رنگی رحم بدانید

در عکس رنگی رحم (هیستروسالپنگوگرافی) از نوعی اشعه ایکس برای بررسی رحم و لوله‌های رحم زنانی که دچار مشکلات ناباروری هستند، استفاده می شود. پس معمولا برای شناخت مشکل در زنانی که  مشکل باروری  دارند بکار می رود. عکس رنگی رحم به  پزشک این امکان را می دهد که شکل و ساختمان  دهانه ی رحم و لوله های فالوپ و هر نوع بدشکلی رحم و ساختار تولید مثلی را ارزیابی کند.

عكس رنگی رحم برای چیست؟

عمل هیستروسالپنگوگرافی (HSG) یا همان عکس رنگی رحم با استفاده از نوعی اشعه ایکس به نام فلوروسکوپ انجام می گیرد که در آن رحم و لوله های فالوپ معاینه می شود. فلوروسکوپی نوعی از اشعه ایکس است که به وسیله آن اندام های داخلی در حال حرکت مشخص می شود.

کاربرد عکس رنگی رحم:

اگر خانمی مشکلی در باروری داشته باشد پزشک برای بررسی مشکل عکس رنگی از رحم را توصیه می کند. مطلب دلایل ناباروری در زنان را بخوانید. عکس رنگی رحم معمولا برای بررسی کامل ساختار رحم، دهانه ی رحم و لوله های فالوپ انجام می شود. بیماری ها و مشکلات رحم از جمله سرطان رحم، فیبرویید رحمی و چسبندگی رحم با انجام این عمل قابل تشخیص و بررسی هستند. پیشنهاد میکنم برای آشنایی بیشتر با اناتومی رحم زن و ناهنجاری های رحم مطلب همه چیز درباره ی رحم زنان را بخوانید. 

به طور دقیق تر می توان گفت کاربرد عکس رنگی رحم برای تشخیص سقط های مکرر ناشی از بد شکلی رحم، تایید وجود مشکلاتی مانند: بافت تومور، چسبندگی، فیبروز و باز کردن گرفتگی های لوله های فالوپ (معمولا بعد از باز شدن لوله فالوپ فرد باردار می شود) است.

عکس رنگی رحم همچنین برای ارزیابی لوله های فالوپ و رویت اثرات جراحی لوله ای استفاده می شود که شامل:

1. انسداد لوله های فالوپ در نتیجه عفونت و زخم بوجود آمده.
2. بستن لوله ی رحمی (بیشتر بخوانید: توبکتومی چیست؟)
3. بسته شدن لوله های فالوپ در یک روش عقیم سازی و برگشت دادن عقیمی
4. دوباره باز کردن لوله های فالوپ بدنبال یک عقیم سازی

یکی از راه های درمان ناباروری در زنان عکس رنگی رحم است.

در چه صورتی عکس رنگی رحم گرفته نمی شود:

• عکس رنگی رحم و بارداری: در صورت باردار بودن این عمل برای شما انجام نخواهد شد بنابراین به طور حدودی بهترین زمان انجام عکس رنگی رحم یک هفته بعد از پریود شماست. و نزدیکی قبل از عکس رنگی رحم باید محافظت شده باشد.
• عفونت فعال رحم: در صورت داشتن عفونت فعال به دلیل امکان انتقال آن، عمل عکس رنگی انجام نمی شود بنابراین ممکن است پزشک قبل یا بعد از عکس رنگی رحم آنتی بیتویک هایی مانند داکسی سایکلین تجویز کند. که طبق دستور پزشک باید مصرف کنید. مطلب عفونت قارچی واژن را بخوانید تا با یکی از انواع عفونت آشنا شوید.
• بیماری مقاربتی درمان نشده: در صورت مبتلا بودن به آن حتما متخصص را مطلع کنید در این صورت عکس بعد از درمان شما گرفته می شود. پیشنهاد میکنم بخش انواع بیماری های مقاربتی را ببینید تا با انواع این بیماری های جنسی و راه های درمانشان آشنا شوید.

یکی از اقدامات قبل از انجام عکس رنگی رحم این است که بیمار باید در رابطه با سابقه بیماری، آلرژی و حساسیت ها، احتمال بارداری و وجود دردهای مزمن لگن با پزشک صحبت کند.

عکس رنگی رحم چگونه گرفته می شود؟

برای انجام این عمل خانم روی یک تخت رادیوگرافیک دراز کشیده پاها را خم و از هم باز می کند. دهانه واژن با اسپکولوم باز می شود و دهانه ی رحم قبل از انجام تمیز می شود سپس با استفاده از کانتر ( لوله ی باریکی که برای مصارف پزشکی است) ماده حاجب (مایعی که برای انجام تصویر برداری های پزشکی بکار می رود) به درون رحم تزریق می شود. این ماده در صورت نبود انسداد تمامی قسمت ها ی رحم و لوله ی فالوپ را پر می کند. بیمار زیر دوربین فلوروسکوپ قرار می گیرد و سپس عکس گرفته می شود. عمل عکس رنگی رحم حدود 30 دقیقه به طول می انجامد.

مزایای عکس رنگی رحم:

عکس رنگی رحم برای بررسی تمامی مشکلات و عارضه های رحمی و لوله های فالوپ انجام می شود که مزیت های زیادی از جمله موارد زیر را دارد: 

• یه روش کم تهاجمی است.
• عوارض کمی دارد.
• زمان کوتاهی لازم دارد و اطلاعات مفیدی ارائه می دهد.
• ممکن است باعث باز شدن گرفتگی لوله فالوپ شود.

هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم، معمولا برای شناخت مشکل در زنانی که مشکل باروری دارند بکار می رود.

اقدامات قبل از انجام عكس رنگى رحم:

برای به وضوح دیده شدن رحم و قسمت های اطراف باید روده ها خالی باشند بنابراین ممکن است پزشک از شما بخواهد قبل از آن تنقیه انجام دهید. اگر برای انجام آن استرس دارید با پزشکتان مشورت کنید. این سوال همیشه مطرح می شود که قبل از عکس رنگی چه مسکنی بخوریم؟ ممکن است متخصص برای شما مسکن خفیف برای کاهش درد عکس رنگی رحم یا آرام بخش تجویز کند. طبق دستور پزشک، قبل و بعد از عکس باید آنتی بیوتیک های تجویز شده را مصرف کنید. اشیای فلزی مانند ساعت، عینک و یا جواهرات باید از بدن خارج شوند زیرا وجود آنها تاثیر منفی بر تصویر اشعه ی ایکس می گذارد.

خوردن مسهل یا تنقیه برای تخلیه روده یکی از اقدامات قبل از انجام عكس رنگى رحم است.

عوارض عکس رنگی رحم:

• درد حین عکس رنگی رحم: هنگام تزریق حاجب ممکن است کمی احساس درد داشته باشید که خفیف است و خیلی زود از بین می رود.
• درد بعد از عکس رنگی رحم: بعد از گرفتن عکس ممکن است احساس درد یا سوزش و کمی لکه بینی داشته باشید که طبیعی است و در مدت کوتاهی برطرف می شود.

قبل از انجام عکس رنگی رحم، ممکن است به شما یک مسکن ملایم و یا داروی بدون نسخه برای کاهش ناراحتی های خفیف داده شود.

هزینه عكس رنگى رحم:

هزینه عکس رنگی رحم به بیمارستان یا مراکز درمانی که مراجعه می‌کنید و نوع دستگاه و استفاده از بی‌ حسی بستگی دارد. فاکتور مهم دیگر در قیمت هیستروسالپنگوگرافی بیمه درمانی شماست. در بیمارستان هایی که طرف قرارداد بیمه باشند هزینه آن تا یک دهم قیمت آزاد کاهش خواهد یافت.

نتیجه عکس رنگی رحم چه زمانی مشخص می شود؟

در صورتیکه تصویر برداری توسط پزشک متخصص انجام شود همان موقع می توانید نتیجه را دریافت کنید اما در صورتی که توسط رادیولوژیست انجام شود معمولا دو روز زمان می برد تا نتیجه به پزشک ارسال شود.