لقاح مصنوعی از راهکارهای درمان ناباروری است. اگر شما سال هاست که برای بارداری اقدام کردید و تحت درمان بودید اما بی نتیجه بوده، روش های لقاح مصنوعی می تواند به شما کمک کند.
روش های کمک به بارداری را لقاح مصنوعی می گویند. در شرایطی که برای درمان ناباروری از لقاح مصنوعی استفاده می شود، تخمک از بدن استخراج شده تا در محیط آزمایشگاهی با اسپرم لقاح انجام دهد. سپس جنین را به رحم منتقل می کنند تا لانه گزینی انجام شود. اما ممکن است که روش های کمک به باروری به لقاح در داخل بدن نیز کمک کنند. پیشنهاد می کنم مطلب "همه چیز درباره ناباروری" را بخوانید.
درصد موفقیت لقاح مصنوعی چقدر است؟
مواردی که روی موفقیت لقاح مصنوعی تاثیر می گذارند شامل:
- سن زوج
- دلیل ناباروری
- نوع لقاح مصنوعی
- استفاده از تخمک یا اسپرم فریز شده یا تخمک تازه استخراج شده
روش های مختلف لقاح مصنوعی
آی یو آی (IUI): یکی از شایع ترین روش های لقاح مصنوعی است که در آن اسپرم به طور مستقیم به رحم تزریق می شود. دهانه رحم توسط اسپکولوم باز می شود و اسپرم به رحم تزریق می شود. زمان انجام این روش بر اساس سیکل قاعدگی تنظیم می شود. قبل از آی یو آی نمونه اسپرم شسته می شود تا مواد شیمیایی موجود در مایع منی خارج شود. زیرا این مواد ممکن است پروسه لقاح را سخت کنند. بسته به سن و سلامت جسمی زن داروی تحریک پذیری تخمدان تجویز می شود، تا تخمدان تخمک های بیشتری را تولید کند. در حین آی یو آی اسپرم ها توسط لوله نازکی به رحم تزریق می شوند. این پروسه حدود 5 تا 10 دقیقه طول می کشد. این روش از بقیه روش های دیگر لقاح مصنوعی قیمت کمتری دارد به همین دلیل بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
آی وی اف (IVF): یک روش موفق آمیز کمک به باروری است. قبل از آی وی اف باید رحم و لوله فالوپ معاینه شود تا در صورت وجود مشکل، اقدامات لازم انجام گیرد. هم چنین آزمایش هایی برای تعیین عملکرد تیروئید، ذخیره تخمدان و میزان هورمون ها انجام می شود. هر دو فرد باید آزمایش های غربالگری انجام بدهند تا انواع عفونت های جنسی و بیماری های موجود مشخص شوند. آزمایش اسپرم نیز لازم به انجام می باشد. مطلب تفسیر آزمایش اسپرم را مطالعه کنید.
خیلی از خانم ها از روز 8 تا 14 سیکل قاعدگی داروی تحریک پذیری تخمدان مصرف می کنند تا تخمدان، تخمک بیشتری را تولید کند. فولیکول های فرد در طول این مدت با سونوگرافی نظارت می شوند تا وقتی به اندازه مناسب رسیدند و مقدار استروژن هم کافی بود، تخمک استخراج شود. معمولا 10 تا 20 تخمک در هر بار، استخراج می شود. در حین استخراج سوزن نازکی را در بالای واژن قرار می دهند و تخمک ها را استخراج می کنند. این پروسه 30 دقیقه طول می کشد. سپس اسپرم و تخمک را در پتری دیش آزمایشگاه قرار می دهند تا لقاح پیدا کنند. بعد از 3 تا 5 روز تخمک لقاح یافته که حالا چند سلولی است توسط کاتتر به رحم منتقل می شود. در صورت موفق بودن پروسه، لانه گزینی اتفاق می افتد و جواب بارداری مثبت می شود.
ICSI: روشی همانند آی وی اف است با این تفاوت که نمونه اسپرم توسط جراحی از بیضه و یا مجاری اسپرم استخراج می شود. وقتی از این روش استفاده می شود که اسپرمی در مایع منی وجود ندارد، بلکه در مجاری انسدادی وجود دارد، مقدار اسپرم کم است و یا فرد اسپرم های غیر طبیعی زیادی تولید می کند. اگر فرد عمل برگشت وازکتومی غیر موفق داشت اسپرم ها را می توان از بیضه استخراج کرد. می توان آنها را فریز کرد تا بعدا مورد استفاده قرار بگیرد.
ICI: در این روش اسپرم توسط یک سورنگ بدون سوزن به واژن تزریق می شود. توصیه می شود که بعد از این پروسه فرد حدود 15 تا 30 دقیقه دراز بکشد. تا اسپرم ها راحت تر به فضای رحم برسند.
ZIFT و GIFT: این دو روش تقریبا همانند آی وی اف هستند ولی پروسه لقاح سریع تر انجام می شود. در حقیقت می توان گفت که این دو روش به لقاح اصلی نزدیک تر هستند. در ZIFT زیگوت لقاح یافته یا همان تخمک در لوله فالوپ قرار می گیرد تا به رحم برود و لانه گزینی انجام شود. در GIFT اسپرم و تخمک را استخراج می کنند و آن را در لوله فالوپ منتقل می کنند تا لقاح انجام شود. چون این دو روش نیاز به جراحی دارد ولی آی وی اف جراحی لازم ندارد، به همین دلیل معمولا آی وی اف ترجیح داده می شود. در صورتی که لوله فالوپ مشکل ساختاری دارد این دو روش کاربردی ندارد.
اهدا اسپرم: این روش کمک باروری، برای افرادی که مشکل تولید اسپرم دارند و یا اسپرم های غیر طبیعی تولید می کنند مناسب است. اسپرم اهدا شده ابتدا توسط میکروسکوپ بررسی می شود و فرد اهدا کننده از تمام جهات آزمایش می شود تا احتمال وجود بیماری ها و مشکلات ژنتیکی بررسی شود.
اهدا تخمک: برای افرادی که مشکلات تخمدان دارند و یا نمی خواهند بیماری ژنتیکی به جنین منتقل شود، روش خوبی است. در شرایط اهدا تخمک فرد باید بین 21 تا 35 سال باشد چون در این سن به داروهای تحریک پذیری، تخمک بهتر واکنش نشان می دهد.
رحم اجاره ای: برای افرادی که مشکلات جسمی دارند و نمی توانند جنین را حمل کنند انتخاب خوبی است. که شامل دو روش است:
- ممکن است از تخمک فردی که رحمش را اجاره می دهد و اسپرم پدر مورد نظر یا اسپرم اهدایی استفاده شود، که در این صورت جنین رابطه ژنتیکی با فردی که رحم اجاره می دهد دارد.
- در روش دوم تخمک و اسپرم در آزمایشگاه لقاح پیدا می کند و سپس به رحم منتقل می شود، که در این صورت جنین با فردی که رحمش را اجاره می دهد هیچ رابطه ژنتیکی ندارد.
شرایط اجاره دهنده ی رحم شامل: سلامت روحی و فیزیکی، سابقه داشتن حداقل یک فرزند، سابقه بارداری بدون پیچیدگی، سیگاری و الکلی نبودن می باشد.