وازکتومی یکی از روش های متداول در جلوگیری از باروری مردان می باشد. عوارض جانبی عمل وازکتومی بسیار نادر است. احساس ناراحتی در ناحیه مورد نظر یکی از رایج ترین عوارض وازکتومی بشمار می آید اما بخاطر داشته باشید که تمام این عوارض حداکثر تا یک هفته فروکش می کند.
وازکتومی چیست؟
وازکتومی (بستن لوله ها در مردان) یک روش جلوگیری از بارداری دائمی در مردان است که احتمال بارداری را از بین می برد. وازکتومی قابل برگشت است ولی عمل برگشت آن پر هزینه است و هرچه دیرترانجام شود احتمال موفقیتش کمتر می شود. به طور کلی هم ضمانتی برای موفقیت عمل برگشت وازکتومی وجود ندارد.
در عمل وازکتومی لوله های حامل اسپرم بسته می شود تا اسپرم از بدن خارج نشود و با تخمک لقاح نکند. در نتیجه، بارداری هم بدون لقاح انجام نمی شود. این روش اصولا با بی حسی موضعی انجام می شود. این جراحی درد کمی دارد و همچنین انجام آن سریع و ارزان قیمت است.
![وازکتومی موقتی نیست و روش دائم جلوگیری از بارداری است]()
بستن لوله در مردان یک روش دائمی و موثر جلوگیری از حاملگی و مقرون به صرفه است.
وازکتومی چگونه باعث جلوگیری از بارداری می شود؟
اسپرم در بیضه مرد تولید می شود و سپس از دو لوله به نام وازودفران می گذرد و با مایع غده های منی مخلوط می شود تا مایع منی را به وجود بیاورد. در وازکتومی اسپرم به جای خروج از بدن، جذب بدن می شود.
وازکتومی چقدر موثر است؟
وازکتومی نزدیک 100% موثر است و در واقع از موثرترین روش های جلوگیری از بارداری در مردان است. با این حال تاثیر پذیری آن سریع نیست چون اسپرم ها بعد از انسداد ممکن است در لوله باقی بمانند و 3 ماه طول می کشد تا از کانال خارج بشوند. به همین دلیل بهتر است در 3 ماهه اول بعد از وازکتومی از روش های دیگر (مثل کاندوم) برای جلوگیری از بارداری استفاده کنید.
در این سه ماه مرد باید حداقل 15 بار انزال داشته باشد تا همه اسپرم های باقی مانده از لوله خارج بشوند. بعد از سه ماه پزشک آزمایش اسپرم تجویز می کند تا از موفقیت عمل وازکتومی مطمئن شود. در موارد نادر ممکن است دو لوله به هم جوش بخورند و نیاز به عمل دوباره وازکتومی باشد.
وازکتومی از انتقال بیماری ها و عفونت های جنسی جلوگیری نمی کند. با اینکه اسپرم در مایع منی وجود ندارد اما عفونت ها می توانند از مایع منی منتقل بشوند. برای همین برای جلوگیری از انتقال بیماری ها باید از کاندوم استفاده کنید.
مزایای وازکتومی
به طور کلی وازکتومی باعث ایجاد تغییر در این موارد نمی شود: هورمون ها، میل جنسی، انزال، غدد و بافت ها، نعوظ. در نتیجه می شود موراد زیر را جز مزایای وازکتومی به حساب آورد:
- دائمی بودن
- نیاز نداشتن به بیهوشی
- اثر بخشی بالا
- نداشتن اثر منفی بر قدرت مردانگی، میل جنسی و صفت های ثانویه مردانه مانند موهای صورت، صدا و اندام مردانه.
- عدم نیاز به یادآوری و مراجعه مکرر
- نداشتن خطری برای سلامتی
- تاثیر نداشتن بر حجم و ظاهر مایع منی و کیفیت تماس جنسی
- عدم تداخل با تماس جنسی
- افزایش لذت جنسی
- نیاز کمتر به مراقبت های بعد از عمل وازکتومی و قبل از آن در مقایسه با بستن لوله های رحمی
عوارض وازکتومی در مردان
عوارض جانبی عمل وازکتومی بسیار نادر است. اما این عوارض ممکن است در برخی افراد به وجود بیاید. امکان عفونت بعد از عمل وازکتومی وجود دارد البته بسیار نادر است. علائم آن شامل: تب، خونریزی در ناحیه برش، درد و تورم، درد در ناحیه بیضه، کبودی بیضه ها، تورم پر از مایع در پوست کنار بیضه، هماتوم (تورم حاوی خون) و غده کوچیک زیر پوست که به دلیل ترشح اسپرم به وجود آمده. احساس ناراحتی در ناحیه مورد نظر یکی از رایج ترین عوارض بشمار می آید اما بخاطر داشته باشید که تمام این عوارض حداکثر تا یک هفته فروکش می کند.
وازکتومی برای چه کسانی مناسب است؟
در صورت داشتن شرایط زیر وازکتومی برای شما مناسب است:
- قصد بچه دار شدن نداشته باشید.
- نمی خواهید بیماری ژنتیکی یا ارثی را منتقل کنید.
- نگران عوارض روش های دیگر جلوگیری از بارداری باشید و آن ها را قبول نداشته باشید.
روش انجام وازکتومی
چند روش برای انجام وازکتومی وجود دارد:
- روش جراحی: در این روش پزشک ابتدا ناحیه لگن را بی حس می کند و سپس از چند روش زیر می تواند جراحی را تکمیل کند:
- گره زدن لوله وازودفران
- بریدن و حذف قسمتی از لوله
- مسدود کردن لوله با یک کلییپس جراحی
- بستن انتهای باز لوله وازودفران با جریان برق
- روش غیر جراحی: در این روش برشی انجام نمی شود بلکه یک سوراخ کوچکی در بیضه ها ایجاد شده و سپس لوله ها از آن سوراخ بریده، گره خورده و یا مسدود می شوند. در این روش دوره نقاهت بسیار سریع و عوارض جانبی هم بسیار کم است.
مراقبت های بعد از عمل وازکتومی
- تا یک هفته بعد از عمل وازکتومی باید از لباس زیر تنگ استفاده کنید تا بیضه محکم نگه داشته شود و تا یک هفته هم از پیاده روی و برداشتن وسایل سنگین خودداری کنید.
- روز اول عمل باید نباید راه بروید. کمپرس یخ روی ناحیه بیضه بگذارید و تمام روز را استراحت کنید. بهتر است که به پشت خوابیده و پاهایتان را مقداری بالا بیاورید.
- ممکن است در روز دوم و سوم دردتان بیشتر شود که با مسکن برطرف می شود.
- دوره نقاهت معمولا یک هفته است و بعد از آن می توانید به زندگی عادی خود برگردید البته تا یک مدت بهتر است از برداشتن وسایل سنگین و پیاده روی زیاد جلوگیری کنید.
- تا چند روز ناحیه جراحی را خشک نگه دارید.
- تا وقتی که پزشک به شما اجازه نداده رابطه جنسی نداشته باشید.
فیلم عمل وازکتومی در مردان
تاثیر وازکتومی بر روی فعالیت جنسی
وازکتومی باعث ناتوانی جنسی نمی شود ولی در موارد متعدد دیده می‌شود که بیمار پس از وازکتومی از کم شدن توانایی یا تمایل جنسی شاکی می‌باشد که دلیل آن، تأثیر روحی انجام وازکتومی می‌باشد. از نظر علمی وازکتومی تأثیری جسمی بر روی توانایی جنسی ندارد.
شرایط وازکتومی مردان
قبل از تصمیم به وازکتومی بهتر است روش های دیگر جلوگیری از بارداری را در نظر بگیرید که دائمی نیستند تا مطمئن شوید که 100% این روش را می خواهید یا نه. این را در نظر داشته باشید که عمل برگشت وازکتومی بسیار پر هزینه است و 100% موفق آمیز نیست و به فاکتورهای مختلفی مثل: زمان و روش انجام وازکتومی و اینکه آنتی بادی اسپرم تولید شده یا نه بستگی دارد. البته قبل از عمل وازکتومی هم می توانید اسپرم خود را فریز کنید تا در مواقع لزوم از آن استفاده کنید.
عمل وازکتومی معمولاً در مطب پزشک یا یک مرکز جراحی و تحت بی حسی موضعی انجام می شود. این به این معنی است که شما در حین عمل وازکتومی هوشیار هستید و تنها به وسیله دارو محل جراحی بی‌حس شده است.
غذا و دارو قبل از عمل وازکتومی
مصرف آسپرین و بقیه داروها که موجب رقیق شدن خون می‌شود، از چند روز قبل از عمل متوقف شود. این داروها ممکن است شامل وارفارین Coumadin و Jantoven، هپارین و آسپرین و بقیه داروهایی که بدون نسخه و برای کاهش درد گرفته می‌شود؛ مانند ایبوپرفن Advil، Motrin IB و.. شوند.
اقدامات احتیاطی هنگام وازکتومی:
در این موارد انجام وازکتومی باید با احتیاط انجام شود:
- آسیب اسکروتوم
- سابقه عمل جراحی اسکروتوم
- واریکوسل (واریس بیضه) و هیدروسل بزرگ (تجمع مایع در اسکروتوم)
- عدم نزول بیضه یکطرفه
- دیابت
وازکتومی قابل برگشت است؟
بازگشت وازکتومی عملی است که در آن لوله های وازودفران را به هم متصل می کنند. بعد از عمل برگشت وازکتومی موفق، اسپرم ها به مایع منی راه پیدا می کنند.
تقریبا تمامی عمل های وازکتومی قابلیت برگشت دارند. برای بازگردانی وازکتومی، جراح برش کوچکی در کنار کیسه بیضه خواهد زد و دو انتهای بسته شده رگ های وابران را پیدا خواهد کرد. سپس نمونه مایعی از نزدیک ترین انتها به بیضه گرفته خواهد شد تا وجود اسپرم در آن بررسی شود. اگر اسپرم در مایع یافت شود، دو انتهای بسته شده رگ های وابران می توانند دوباره به هم وصل شوند.
ریسک عمل برگشت وازکتومی
- خونریزی ناحیه بیضه: ممکن است این جراحی باعث بروز هماتوم شود. با گذاشتن کمپرس یخ روی بیضه می توانید ریسک این عارضه را کم کنید. از داروهایی مثل آسپرین و ایبوبروفن قبل از جراحی استفاده نکنید.
- عفونت در منطقه جراحی: این مورد بسیار نادر است و در صورت ایجاد نیاز به درمان آنتی بیوتیکی دارد.
- درد مزمن: این مورد نیز نادر است.