سوزاک چیست و چگونه درمان می شود؟

بیماری سوزاک (Gonorrhea) یکی از بیماری‌های شایعی است که از راه رابطه جنسی انتقال می‌یابد. از علائم شایع سوزاک در مردان می‌توان به سوزش ادرار و خروج ترشحات چرکی از آلت تناسلی و در زنان به ترشحات واژنی یا دردهای لگنی اشاره نمود.

سوزاک چیست؟

سوزاک (Gonorrhea) بیماری مقاربتی است که معمولا در رابطه جنسی واژینال، مقعدی و دهانی منتقل می شود. چند مورد از علائم بیماری سوزاک در مردان می توان به سوزش ادرار و خروج ترشحات چرکی از آلت تناسلی اشاره کرد. همچنین دو مورد از علائم سوزاک در زنان ترشحات واژنی یا دردهای لگنی است که البته اغلت اوقات سوزاک در زنان بدون علامت است. درباره سوزاک بهتر است پاسخ این دسته از سوالات را بدانیم: چرا سوزاک می گیریم؟ تست تشخیص سوزاک به چه صورت است؟ درمان خانگی برای سوزاک وجود دارد یا حتما باید آنتی بیوتیک مصرف کرد؟

چرا سوزاک میگیریم؟

علت بیماری سوزاک باکتری‌ بنام گنوکوک یا نایسریا گونوره آ (Neisseria gonorrhoeae) از نوع دیپلوکوک‌ های گرم منفی لوبیایی شکل است که از طریق رابطه جنسی منجر به این بیماری می‌شوند. این باکتری علاوه بر دستگاه تناسلی می‌تواند بر غشاهای مخاطی دهان، گلو، چشم‌ ها و مقعد هم تاثیر بگذارد. 

راه های انتقال سوزاک:

باکتری که باعث سوزاک می شود معمولا در ترشحات ناحیه واژن و آلت تناسلی وجود دارد. سوزاک به راحتی با رابطه جنسی محافظت نشده، رابطه دهانی و رابطه مقعدی منتقل می شود. باکتری می تواند باعث عفونت ناحیه سرویکس، لوله ای که ادرار را به بیرون منتقل می کند، مقعد، گلو و چشم می شود. عفونت ممکن است از مادر به جنین نیز منتقل شود. بهتر است قبل از زایمان درمان شوید. بدون درمان سوزاک ممکن است باعث نابینایی در نوزاد شود. سوزاک از طریق بوسیدن گونه، بغل کردن، استخر، دستشویی، حمام، حوله و بشقاب منتقل نمی شود. باکتری در بیرون از بدن فرد نمی تواند زنده بماند.

چرا سوزاک میگیریم؟ عامل بیماری سوزاک باکتری‌ لوبیا شکلی بنام گنوکوک است.

علائم سوزاک

بسیاری از مردان مبتلا به سوزاک، علائمی را دارند، اما زنان معمولا علائمی ندارند. حتی اگر زنان علائمی داشته باشند آن را با عفونت مثانه و یا دیگر عفونت ها اشتباه می گیرند. اما به طور کلی علائم بیماری سوزاک در صورت وجود شامل این دو مورد می شود: درد هنگام ادرار کردن و ترشحات غیر طبیعی از آلت مردانه یا مهبل

علائم سوزاک در مردان:

علائم سوزاک در مردان معمولا 1-2 روز بعد از ابتلا خودش را نشان می دهد اما ممکن است تا 30 روز هم طول بکشد.

• ترشحات سفید یا زرد متمایل به سبز از آلت تناسلی
• سوزش ادرار
• سوزش گلو
• تورم و یا دردناکی بیضه ها
• غدد متورم در گلو

علائم سوزاک در زنان:

• ترشحات زرد یا سفید مایل به سبز واژن
• درد بخش پایینی شکم
• سوزش ادرار
• ورم ملتحمه (قرمزی چشم و یا خارش آن ها)
• خونریزی بین دوره های قاعدگی
• لکه بینی پس از مقاربت
• تورم فرج
• سوزش گلو و تورم غدد گلو

اگر سوزاک به موقع درمان شود، نمی تواند مشکل خاصی به وجود بیاورد.

در ابتدا گفتیم که سوزاک می تواند قسمت های دیگر بدن مثل چشم، مقعد و ...  را درگیر کند، علائم زیر نشان دهنده ابتلای قسمت های مختلف بدن است:

1. مقعد: خارش و ترشحات خونی و درد لگن
2. چشم: درد، خارش، ترشحات، حساس به نور
3. حلق: تورم غده لنف در گردن و گلو درد
4. مفصل: درد در حین تحرک و تورم مفاصل

علائم سوزاک دهانی چیست:

سوزاک دهانی می تواند از طریق رابطه ی جنسی دهانی با فرد مبتلا یا وارد شدن ترشح دهان فرد مبتلا به فرد دیگر انتقال پیدا کند. علائم آن: گلودرد، تب و قرمزی گلو است. تفاوت گلودرد ناشی از سوزاک با گلودرد ناشی از سرماخوردگی، قرمزی گلو در فرد مبتلا به سوازک است.

سوزاک در نوزادان:

سوزاک از طریق زایمان به نوزاد منتقل می شود. نوزادان علائم را در سه هفته اول در چشمانشان می بینند. چشم ها قرمز هستند و ورم می کنند و ترشحات غلیظی از آن خارج می شود. سوزاک با آنتی بیوتیک در بارداری درمان می شود که بر جنین تاثیری نمی گذارد.

تست تشخیص سوزاک و آزمایش های تشخیصی

• در روش اول پزشک با سواب یا گوش پاک کن نمونه از مایع ناحیه ای که مبتلا است (واژن، آلت تناسلی، مقعد یا گلو) را بر می دارد و روی اسلاید شیشه ای قرار می دهد. در صورتیکه پزشک به عفونت خون یا مفصل هم مشکوک باشد با گرفتن خون یا قرار دادن سوزنی داخل مفصل مبتلا شده برای برداشتن مایع، نمونه گیری انجام می دهد. بعد از آن به نمونه یک رنگ اضافه می شود تا زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار بگیرد. اگر سلول ها به این رنگ واکنش نشان بدهند، یعنی شما مبتلا به بیماری سوزاک هستید.
• در روش دوم همان نوع نمونه ای که در بالا توضیح داده شد، گرفته می شود و روی ظرف مخصوصی قرار داده می شود. ظرف را چند روزی در شرایط رشد ایده آل قرار می دهند. در صورتی که سوزاک وجود داشته باشه یک گروه از باکتری گونوره آ رشد خواهد کرد.
• و روش آخر تست تشخیص سوزاک آزمایش ادرار است.

تست تشخیص سوزاک با آزمایش ادرار و نمونه برداری با سواب

راه های درمان سوزاک

اگر تست تشخیص سوزاک انجام دادید و مثبت بود، نگران نباشید؛ این بیماری به راحتی قابل درمان است پزشک شما احتمالا آنتی بیوتیک برای سوزاک تجویز می کند، که به صورت قرص و یا تزریق (آمپول) می باشد. آنتی بیوتیک عفونت را درمان می کند اما عوارض ناشی از آن را درمان نمی کند. باید حتما دوره آنتی بیوتیک را کامل کنید حتی اگر علائمی را نداشته باشید.

قویترین آنتی بیوتیک برای درمان سوزاک:

آنتی بیوتیک های رایج برای سوزاک عبارتند از: افلوکسین (Ofloxacin) و سفیکسین (Cefixine) و سفتریاکسین (Ceftriaxine)

درمان خانگی سوزاک:

هنگام ابتلا به بیماری های عفونی و مفاربتی بهتر ات قبل از شروع درمان خودسرانه به پزشک مراجعه کنید و راه های درمان زیر تنها می تواند کمی اثر داشته باشد و درمان قطعی محسوب نمی شود.

• عصاره برگ زیتون که خواص ضد میکروبی دارد.
• روغن پونه کوهی برای کشتن باکتری ها مناسب است.
• مواد غذایی قلیایی چون بدن را قلیایی می کند و باکتری نمی تواند زنده بماند.  مواد قلیایی مثل دانه، لوبیا، آجیل و میوه ها.
• برگ بامبو برای درمان التهاب زخم
• عسلبه عنوان آنتی بیوتیک
• ماست غنی از پروبیوتیک
• مواد غذایی با ویتامین c
• سیر چون خواص ضد باکتریایی دارد.
• زینک
• سرکه سیب
• زینک
• رزماری
• جلبک دریایی
• بادام زمینی و تخمک

بیماری سوزاک با مصرف آنتی بیوتیک قابل درمان است.

پیشگیری از بیماری سوزاک

برای جلوگیری از ابتلا به سوزاک در اشخاصی که مشکوک به آلودگی هستند باید حتما از کاندوم استفاده شود. فرد مبتلا به عفونت سوزاک با لمس کردن منطقه آلوده بدنش می تواند آلودگی را به منطقه دیگر انتقال بدهد بنابراین ترشحات بیمار و اشیایی که به آن ها آلوده شدند باید میکروب زدایی شوند. از دوش واژینال هم استفاده نکنید.

دوش واژینال چیست و چه عوارضی دارد؟

عوارض جانبی سوزاک

درمان نکردن سوزاک در زنان و مردان عوارضی را به همراه دارد که قابل توجه است. عوارض سوزاک در مردان شامل: التهاب پروستات، جراحت مجاری ادراری، ناباروری و عفونت اپیدیدمی می باشد. همچنین درد مزمن ناشی از اپیدیمیت (مجرایی که بیضه را به مجرای ادرار وصل می کند) تا شش هفته بعد از عفونت اولیه ادامه پیدا کند. عوارض جانبی سوزاک در زنان هم شامل: عفونت التهابی لگن، بیماری قاعدگی مزمن، آندومتریوز، سقط و التهاب مجاری ادرار می باشد. در مواردی باعث بارداری خارج از رحم هم می شود.

در برخی افراد عفونت درمان نشده سوزاک ممکن است در قسمت های مختلف بدن مثل: خون، مفصل، پوست، قلب پخش شود و علائمی شبیه تورم و درد مفاصل، عفونت قلب، عفونت مننژیت و .. دیده شود. البته نگران نباشید همانطور که گفتیم این عفونت با آنتی بیوتیک قابل درمان است.

تاثیر سوزاک بر بارداری

سوزاک زنان باردار را در معرض خطراتی قرار می دهد و باعث مشکلات سقط جنین، زایمان زودرس، وزن کم نوزاد و پاره شدن زودرس کیسه آب می شود. همینطور نوزادانی با مادران مبتلا به سوزاک در معرض خطرات کوری (درمان سریع چشم نوزاد بعد از تولد از عفونت چشم جلوگیری می کند)، عفونت مفصل و عفونت خون هستند.

زمان مراجعه به پزشک هنگام ابتلا به سوزاک

اگر فکر میکنید ممکن است سوزاک داشته باشید، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. در هنگام معاینه درباره جزئیات علائمتان، سابقه ی روابط جنسیتان و اطلاعات شرکای جنسی قبلی خود با پزشک صحبت کنید. یک تا دو هفته بعد از اتمام دوره ی درمان، پزشک خود را ملاقات کنید تا مطمئن شوید، عفونت کاملا از بین رفته است.

با درمان به موقع سوزاک از گسترش بیشتر عفونت در بدن خود جلوگیری کنید.