قرص اورژانسی روش جلوگیری از بارداری است که بعد از رابطه جنسی محافظت نشده استفاده می شود و نباید به عنوان یک روش دائمی استفاده شود چون مضراتی را دارد. زمان مصرف این قرص در موفقیت آمیز بودن آن نقش مهمی دارد. پس باید حواستان به آن باشد.
قرص اورژانسی چیست؟
قرص اورژانسی همان طور که از اسمش مشخص است تنها در موارد اضطراری و اورژانسی (مثلا پاره شدن اتفاقی کاندوم یا عدم توانایی مرد در بیرون کشیدن آلت هنگام انزال) کاربرد دارد و به هیچ عنوان نباید به عنوان روش پیشگیری از بارداری در نزدیکی های عادی مورد استفاده قرار بگیرد. این روش هیچ پیشگیری در مقابل بیماری های مقاربتی ارائه نمی دهد و با مصرف این قرص ها با دز بالا، میزان هورمون بالایی وارد بدن می شود که ممکن است عوارض بسیار ناخوشایندی را به همراه داشته باشد که تنها در شرایط اضطراری که چاره دیگری ندارید ممکن است قابل پذیرش باشد. معمولا این قرص را تا 3 روز بعد از رابطه جنسی می توانید استفاده کنید اما مصرف زودتر تاثیرش را بالا می برد. یکی از روش های اورژانسی دیگر آی یو دی مسی است که تا 5 روز بعد از رابطه جنسی پر خطر استفاده می شود و احتمال بارداری را کم می کند. قرص های اورژانسی مثل قرص های سقط جنین نیستند و به بارداری پایان نمی دهند بلکه احتمال بارداری را کم می کنند.
عملکرد قرص اورژانسی چگونه است؟
هورمون های موجود در قرص اورژانسی مانع تخمک گذاری تخمدان‌ها و لقاح اسپرم و تخمک می‌شود و همچنین ممکن است فضای رحم را به گونه ای تغییر دهد که حتی اگر تخمکی بارور هم شود قادر به لانه گزینی و کاشت در رحم نباشد. بنابراین اگر شما به دوره تخمک گذاری خود نزدیک باشید یا تازه این دوره را گذرانده باشید، به طور قابل ملاحظه ای شانس تاثیرگذاری قرص اورژانسی پایین می‌آید. با استفاده از ماشین حساب تخمک گذاری یک زن روزهای تخمک گذاری خود را در هر ماه محاسبه کنید.
![عملکرد قرص اورژانسی]()
زمان مناسب مصرف قرص اورژانسی:
زمان بندی درست در مورد نحوه مصرف قرص‌های اورژانسی جلوگیری از بارداری بسیار مهم است. در واقع این قرص‌ها زمانی بیشترین اثر را دارند که در عرض ۲۴ ساعت پس از رابطه جنسی مصرف شوند، اما تا سه روز بعد از داشتن رابطه نیز می‌توانید از آنها استفاده کنید.
انواع قرص اورژانسی:
در مطلب انواع قرص های ضد بارداری می توانید با دیگر قرص های جلوگیری از بارداری آشنا شوید. در زیر انواع قرص های اورژانسی معرفی شده اند:
عوارض قرص اورژانسی:
چند مورد از عوارض مصرف قرص اورژانسی عبارتند از:
احساس ضعف، دل دردهای خفیف، سرگیجه، تهوع و استفراغ، چون این قرص حاوی دوز بالای استروژن و پروژسترون است. اگر بدن شما تخمک گذاری را شروع کرده باشد قرص اورژانسی دیگر فایده ای ندارد، برای تشخیص آن مطلب راه های تشخیص شروع تخمک گذاری و علائم آن را بخوانید. این قرص روش جلوگیری از بارداری دائمی نیست و سالی یک یا دو بار توصیه می شود چون مصرف زیاد آن عوارض هورمونی زیادی را به وجود می آورد. با راهکارهای دیگر می توانید در مطلب 16 راه جلوگیری از بارداری آشنا شوید.
بدترین عوارض قرص اورژانسی خونریزی بعد از خودن قرص است که گاهی سنگین است و یا خونریزی بین دو قاعدگی می باشد. بعضی اوقات نیز این قرص روی روزهای سیکل قاعدگی تاثیر می گذارد و ممکن است باعث بی نظمی پریود شود.
![عوارض قرص اورژانسی]()
تداخلات دارویی با قرص اورژانسی:
قرص اورژانسی ممکن است با داروهای زیر تداخل داشته باشد:
- داروهای باربیوتراپ برای خوابیدن یا درمان تشنج
- داروهایی که برای درمان تشنج استفاده می شوند مانند کاربامازپین، اتوتین، فبلامات، اکسکروبازپین، فنیتوئین، توپیرامات
- مخمر سنت جان
- وارفارین
- ریفامپین
- ریفابوتین
- bexarotene
- griseofulvin
![نحوه مصرف قرص اورژانسی]()
نحوه استفاده از قرص اورژانسی ضد بارداری:
- قرص اورژانسی لوونورژسترل دوز ۱.۵ میلی‌گرم: یک عدد، یک جا و در اولین فرصت؛ این قرص ضد بارداری اورژانسی باید حداکثر ظرف ۷۲ ساعت بعد از داشتن رابطه جنسی محافظت نشده استفاده شود.
- قرص اورژانسی لوونورژسترل دوز ۰.۷۵ میلی‌گرم: دو عدد یک جا و در اولین فرصت؛ ۱۲ ساعت پس از آن ۱ عدد دیگر نیز استفاده نمایید.
- قرص اورژانسی HD: دو عدد در اولین فرصت و دو عدد ١٢ ساعت بعد.
- قرص اورژانسی LD: چهار عدد در اولین فرصت و چهار عدد ١٢ ساعت بعد.
- قرص اورژانسی تری فازیک: چهار عدد قرص سفید در اولین فرصت و چهار عدد قرص ١٢ ساعت بعد.
مصرف قرص اورژانسی در دوران شیردهی:
به طور کلی مصرف قرص اورژانسی در شیردهی منع شده است. استفاده از قرص‌های اورژانسی در شیردهی باید با نظر پزشک همراه باشد و خودسرانه صورت نگیرد. در بعضی از مطالعات نشان داده است که مصرف استروژن موجود در قرص‌های ترکیبی بر مقدار و کیفیت شیر تولید شده در پستان مادر موثر است. بنابراین مصرف این قبیل قرص‌ها به خصوص در شش ماه اول پس از زایمان توصیه نمی‌شود.
![عوارض مصرف قرص اورژانسی]()
عوارض قرص اورژانسی را جدی بگیرید و به طور منظم از آنها برای کنترل بارداری استفاده نکنید.
هشدارهایی قابل توجه هنگام مصرف قرص اورژانسی:
- در صورت استفراغ تا دو ساعت پس از استفاده، ضرورت دارد که قرص دوباره استفاده شود.
- این روش می‌بایست در حداقل دفعات ممکن در طول دوران باروری هر زن استفاده شود؛ و حداکثر دفعات مجاز استفاده از این روش در هر سیکل قاعدگی یک بار است.
- بهتر است قرص‌ها با شکم خالی مصرف نشود. می‌توانید قرص را با غذا مصرف کنید تا احتمال ابتلا به تهوع کاهش یابد.
- در صورتی که بعد از مصرف قرص اورژانسی باز هم حامله شدید نگرانی در مورد سلامت جنین وجود ندارد.
قرص اورژانسی بی خطر است؟
اگر سالی یک یا دوبار استفاده شود بی خطر است با اینکه برخی از عوارض خوردن قرص اورژانسی مواردی مانند تهوع و استفراغ است. اما تا جایی که ممکن است برای روش جلوگیری از بارداری دائمی از روش های دیگر استفاده کنید. از روش های جلوگیری از بارداری اورژانسی با هم استفاده نکنید چون ممکن است نه تنها احتمال بارداری را زیاد کنند بلکه باعث بیماری هم بشوند.