استرس در بارداری به صورت بلند مدت باعث خطر سقط جنین، زایمان زودرس یا تثیرات مخرب بر رشد جنین می شود. شما برای کاهش استرس در بارداری می توانید به موسیقی گوش دهید، کلاس های یوگا و آمادگی زایمان شرکت کنید و مدیتیشن کنید. اندکی استرس طبیعی است، اما بیش از حد آن باید کنترل شود.
استرس زیاد و به خصوص بلند مدت به بدن انسان ضربه می زند. زمانی که شما باردار هستید، تمامی روحیات و حالت های شما نه تنها بر روی بدنتان بلکه روی جنین تاثیر مستقیم دارد. تغییرات هورمونی در بدن مادر باردار موجب تغییرات روحی و آسیب پذیری او می شود. بنابراین گاهی مادران در دوران بارداری دچار استرس یا حتی افسردگی می شوند که تا حدودی طبیعی ست. اما از آنجا که این حالات اثرات منفی بر رشد و سلامت جنین و حتی نوزاد بعد از تولد دارد، باید حتما کنترل شوند یا در صورت حاد بودن به پزشک مراجعه کنند. معمولا استرس های دوران بارداری میان مادران دلایل مشترکی دارند که در ادامه آنها را مطرح می کنیم:
چند دلیل شایع استرس در بارداری
- ترس از سقط جنین
- ترس از درد زایمان
- تغییرات فیزیکی ناخوشایند
- تهوع، تغییر خلق و خو و کمر درد
- مشغله های شغلی برای ماردان شاغل و مرخصی گرفتن
- ترس از مراقبت از کودک
- استرس های مالی مرتبط با بزرگ کردن فرزند
- قرار گرفتن در معرض اخبار بد
- و در آخر هم استرس از استرس داشتن!
انواع استرس و تاثیر آن بر جنین
همه استرس ها یکسان نیستند. استرس قسمت طبیعی از زندگی است و همیشه موضوع بدی نیست. نگرانی درباره فرزندتان و بارداری نشان دهنده اشتیاق و اهمیت شما برای پدر و مادر خوبی بودن را نشان می دهد و قابل کنترل است. مشغله کار یا اختلاف نظر با همسرتان ممکن است باعث استرس شود ولی همیشگی نیست و به راحتی می توانید از پس آن بربیایید. این ها همه استرس های موقت هستند که با مدیریت شما به راحتی کنترل می شوند. موردی که باعث نگرانی می شود استرس مزمن می باشد که به سختی از بین می رود و باعث خطرات بزرگی مانند زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد می شود. زمانی که مادر طولانی مدت استرس را تجربه می کند، سطح هورمون CRH، هورمونی که بدن هنگام استرس در بدن ترشح می کند، در مایع آمنیوتیک ( اگر درباره ی این مایع اطلاعات کافی ندارید مطلب مایع آمنیوتیک به شما کمک خواهد کرد) افزایش می یابد که افزایش آن بیشتر از هورمون استرس بر رشد جنین تاثیر می گذارد و باعث تسریع رشد او می شود. هم چنین از اثرات دیگر استرس مادر بر جنین، خطر نارسایی قلبی و سقط جنین است. حفظ آرامش برای مادران بخصوص در ماه های اول بارداری بسیار اهمیت دارد.
استرس های مزمن در بارداری
به غیر از استرس های کوتاه مدت که قابل کنترل هستند گاهی وقایعی در زندگی مادر رخ می دهد که باعث استرس های مزمن در او می شود.
- تغییرات زندگی مثل فوت یکی از نزدیکان، طلاق، از دست دادن خانه یا شغل
- مشکلات مالی، سلامتی، تعرض یا افسردگی
- بلاهای طبیعی مثل زلزله و... یا یک اتفاق ناگوار
- ترس های غیرطبیعی و غیر قابل کنترل که بیشتر از ترس طبیعی از زایمان و سلامت جنین است.
- استرس و ترس از اتفاقات گذشته که معمولا درمان نشده و در فرد باقی مانده
تاثیر استرس بر جنین و بارداری
استرس مزمن و خطر مسمومیت بارداری
استرس به صورت مشکلاتی مثل سردرد، مشکلات خواب یا پرخوری نشان داده می شود. برخی موارد دیگر که در اثر استرس به وجود می آید، پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری است که اگر فشار خون شما بالا باشد ریسک ابتلا به پره اکلامپسی هم بیشتر می شود. از طرفی دیگر استرس مزمن ریسک مسمومیت بارداری را بالا می برد. البته استرس های موقت و لحظه ای اثری روی مسمومیت بارداری ندارد. مسمومیت بارداری بر فشار خون و بافت های بدن تاثیر می گذارد و باعث زایمان زودرس می شود.
استرس مزمن و خطر سقط جنین
مورد دوم سقط جنین است که مطالعات نشان داده احتمال ریسک سقط جنین در افرادی که اتفاقات ناخوشایند داشتند، بالاتر است. خود استرس هم با سقط جنین ارتباط دارد. خبر خوب این است که احتمال سقط از هفته 6 به بعد کمتر می شود. اما این دلیلی برای اینکه مراقب سلامت بدنتان نباشید نیست.
استرس مزمن و زایمان زودرس
مورد سوم زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد است. نوزادان نارس ممکن است مشکلات رشد و یادگیری داشته باشند و در بزرگسالی شاید دچار برخی بیماری های مزمن، مشکلات قلبی، فشار خون بالا یا دیابت شوند.
تاثیر استرس بر نوزاد بعد از تولد
متاسفانه در برخی موارد اثر استرس در بارداری بعد از تولد نوزاد مشخص می شود. مطالعات نشان داده که احتمال ADHD بیش فعالی) در این کودکان بیشتر است. احتمال افسردگی در دوره نوجوانی هم در این افراد افزایش می یابد.
روش های کاهش استرس در بارداری
روش هایی برای کاهش استرس در بارداری وجود دارد که با کمک آن می توانید میزان استرس خود را کاهش دهید:
- با کسی که مورد اعتمادتان است صحبت کنید. این فرد هرکسی می تواند باشد همسرتان، دوستتان، پزشکتان و...
- می توانید یوگا در بارداری را امتحان کنید و مدیتیشن کنید. موقع استرس نفس های عمیق و محکم بکشید و ذهنتان را آرام کنید. از خوشحالی های کوچک روزانه لذت ببرید و زندگی با کودکتان را مجسم کنید.
- هم استراحت و هم ورزش کنید. ورزش هایی مثل شنا، پیاده روی و یوگا مناسب می باشد.
- به رژیم غذایی خود دقت کنید. چون ممکن است هوس خوردن خوراکی داشته باشید و یا استرس باعث پرخوری شما بشود پس بهتر است رژیم غذایی متعادلی داشته باشد. تا جایی که می توانید از قند دوری کنید و آب فراوان بخورید. صبحانه هم وعده ی مهمی است که نباید فراموش شود.
- بارداری استرس زیادی دارد مخصوصا اگر بعد از تجربه ی سقط باردار شده باشید. بهتر است دلیل سقط قبلی را بدانید اما جستجوی زیاد در اینترنت باعث استرس بیشتر شما می شود پس بهتر است تا جایی که باعث آگاهی شما می شود این کار را انجام دهید.
- به موسیقی گوش دهید. چون موسیقی باعث کاهش ترشح هورمون کورتیزول می شود که هورمون اصلی استرس می باشد. ما برای شما در کانال تلگرام یک زن موسیقی های بی کلام زیبایی قرار دادیم که برای مادران بسیار آرام بخش هستند.
- اگر استرستان بیش از حد و غیر قابل کنترل بود با پزشک تماس بگیرید.
- در کلاس های آمادگی برای زایمان شرکت کنید و برنامه ای برای زایمانتان داشته باشید.
- حمام آب گرم و ماساژ هم در کاهش استرس می تواند به شما کمک کند.
- احساساتتان را بروز دهید. بخندید و یا حتی اگر احساس ناراحتی می کنید گریه کنید. این کار باعث آرامش شما می شود.