ورنیکس به ماده ی سفید رنگ روی پوست نوزاد گفته می شود برخلاف ظاهر نه چندان خوشایند این ماده، فواید زیادی برای سلامت نوزاد در رحم مادر و بعد از تولد دارد. بهتر است بعد از تولد چند ساعت این ماده روی پوست نوزاد بماند و بعد شسته شود به همین علت امروزه گفته می شود که اولین حمام نوزاد بلافاصله بعد از زایمان نباشد.
ورنیکس چیست؟
ورنیکس ماده سفید و پنیری شکل است که روی پوست جنین را هنگام تولد پوشانده است. انسان تنها موجودی است که این ماده را تولید می کند. ورنیکس از چربی تشکیل شده و از جنین محافظت می کند.
مواد تشکیل دهنده ورنیکس نوزاد:
ورنیکس از 80% آب، 10% پروتئین و 10% لیپید تشکیل شده است. هم چنین باعث حفظ دمای بدن، جلوگیری از از دست دادن آب بدن، رشد اندام های داخلی و تقویت سیستم ایمنی می شود. برخی پزشکان بعد از تولد نوزاد این مایع را پاک می کنند در صورتی که بهتر است این ماده از بدن نوزاد تا چند ساعت پاک نشود تا جذب بدن شود. به همین دلیل گفته شده است که بهتر است اولین حمام نوزاد بلافاصله بعد از تولد نباشد.
ممکن است این سوال پیش بیاید که آیا مایع آمنیوتیک باعث شسته شدن ورنیکس می شود؟ با این که ورنیکس 80% از آب تشکیل شده اما سریع با مایع آمنیوتیک شسته نمی شود.
وقتی جنین به دنیا می آید ممکن است ورنیکس قابل مشاهده باشد برای مثال انگار نقاب روی صورت نوزاد باشد، ولی گاهی اوقات نازک می باشد. نوزاد نارس کوچکتر از هفته 27 بارداری و نوزادی که بعد از هفته 40 به دنیا می آید مقدار ورنیکسش کم می باشد. نوزادانی که با سزارین به دنیا می آیند چون ورنیکس در کانال زایمان کم نشده مقدارش زیاد می باشد.
فواید ورنیکس:
- کیسه آمنیوتیک و مخاطی که در دهانه رحم قرار دارد از جنین در مقابل باکتری ها محافظت می کند و ورنیکس آخرین دفاع محافظتی از جنین می باشد. ورنیکس خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و باعث می شود که جنین باکتری های مفید را بگیرد و باکتری های مضر واژن به جنین آسیب نزند.
- فایده دوم ورنیکس محافظت در مقابل مکونیوم می باشد. مکونیوم اولین مدفوع نوزاد می باشد که از مایع آمنیوتیک، ترشحات غدد و چربی تشکیل شده است. اگر بعد از زایمان خارج شود ورنیکس از جنین محافظت می کند.
- از فواید دیگر ورنیکس حفظ دمای بدن نوزاد می باشد. اگر این ماده بعد از زایمان شسته شود نوزاد حرارت بدنش را از دست می دهد.
- ورنیکس مانند مرطوب کننده ی طبیعی عمل می کند و از خشکی پوست بدن نوزاد بعد از تولد و در جنینی جلوگیری می کند.
![ورنیکس نوزاد]()
ارتباط ورنیکس و شیر مادر:
پروتدین هایی که در ورنیکس مشاهده شده خیلی شبیه به پروتیئین های شیر مادر می باشد. در انتهای بارداری ورنیکس نازک می شود و به مایع آمنیوتیک می رسد و جنین که در حال تنفس است این مایع را وارد ریه ها و سیستم گوارشی خود می کند و باعث می شود که بدن را آماده هضم شیر مادر می کند.
کاربرد ورنیکس:
داخل رحم:
- جلوگیری از دفع الکترولیت و مایعات
- پوشش پوست در مقابل مایع آمنیوتیک
- حمایت ضد میکروبی
- پوشش حمایتی برای رشد سلول های زیر آن
خارج از رحم:
- کاهش مقدار ph پوست
- مرطوب کننده پوست
- بوی نوزاد برای کمک به ارتباط بین مادر و کودک
فواید ورنیکس برای مادر:
فواید ضد میکروبی و ویروسی ورنیکس باعث جلوگیری از عفونت واژینال می شود و باعث بهبود ناحیه پرینه می شود. بهتر است علائم عفونت واژن را بخوبی بشناسید.
چه زمانی می توانم نوزادم را حمام کنم؟
بهتر است بلافاصله بعد از تولد نوزاد را حمام نکنید. تا مدت زمان بیشتری این ماده روی پوست بماند اما ممکن است این ماده روی پوست برای شما چندان خوشایند نباشد؛ بیشترین مقدار ورنیکس در 24 ساعت اولیه جذب بدن می شود پس از 24 ساعت می توانید نوزاد را بشویید. اما اگر مشکلی با این ماده روی پوست ندارید می توانید چند روز هم برای اولین حمام صبر کنید. اگر قصد دارید نوزاد را بعد از زایمان تمیز کنید می توانید از یک دستمال مرطوب با آب کمی روی پوست بکشید تا پوست تمیز شود و در عین حل ورنیکس روی آن باقی بماند.