سقط جنین به معنی بارداری ناموفق و دفع جنین قبل از زایمان در سه ماه اول بارداری است. گاهی ممکن است سقط نا خواسته و به طور خود به خودی اتفاق بیفتد اما خبر خوب این است که احتمال داشتن بارداری موفق بعد از سقط جنین و بررسی علت های آن بسیار زیاد است.
سقط جنین به چه معناست؟
سقط، به معنی دفع جنین و پایان بارداری قبل از هفته بیستم بارداری می باشد در هنگام سقط وزن جنین معمولا کمتر از 500 گرم است. سقط جنین عموما در اوایل سه ماهه اول بارداری یعنی تا قبل از هفته دوازدهم بارداری اتفاق می افتد. سقط جنین به علت های مختلف اتفاق می افتد که شایع ترین آن اختلالات ژنتیکی است گاهس اوقات سقط به صورت خود به خود و گاهی بنابر حفظ جان مادر توسط پزشک انجام می شود. سقط جنین بسیار شایع می باشد. درواقع یک از 8 بارداری به سقط جنین ختم می شود. خیلی از خانم ها قبل از این که بدانند باردارند سقط جنین اتفاق می افتد. احتمال سه بار سقط جنین پشت سرهم 1 درصد است.
چه چیزی باعث سقط جنین می شود؟
علت برخی از سقط ها اختلالات کروموزومی می باشد که احتمال آن در خانم های باردار نزدیک به 10 درصد است اما اگر سقط بیشتر از 2 بار برای خانم بارداری اتفاق افتاد علت آن حتما باید بررسی شود. بیماری های مادر مانند دیابت، تیروئید و ... اگر کنترل نشود ممکن است منجر به سقط جنین شود. اختلالات عملکرد تخمدان ها، اختلالات رحم مثل رحم یواره دار و برخی عفونت ها مثل توکسوپلاسما احتمال سقط را اقزایش می دهد. آلودگی های محیطی، آلودگی هوا، دخانیات و الکل باعث افزایش ریسک سقط جنین می شوند. ولی با روش هایی می توان احتمال آن را کم کرد: از سیگار و الکل خودداری کنیدد. وزن متناسب قبل از بارداری، رژیم غذایی سالم و کاهش احتمال عفونت می تواند احتمال سقط جنین را کمتر کند.
دلایل سقط جنین در ماه های بارداری:
سقط جنین در سه ماهه اول بارداری:
مشکلات کروموزومی: کروموزوم ها حاوی DNA می باشند که فاکتورهای مختلفی را کنترل می کنند. گاهی اوقات جنین به اندازه کافی کروموزوم دریافت نمی کند و یا بیش از حد کروموزوم دریافت می کند که باعث می شود جنین رشد نکند و سقط جنین اتفاق بیفتد.
مشکلات جفت: جفت اندامی است که به خون مادر متصل می شود اگر مشکلی در رشد جفت باشد احتمال سقط جنین افزایش پیدا می کند.
فاکتورهایی که باعث افزایش ریسک سقط جنین می شود:
- سن مادر می تواند یکی از موارد سقط جنین باشد:
- در زنان زیر 30 سال یک از ده زنان باردار دچار سقط جنین می شوند.
- در زنان 35 تا 39 سال دو زن باردار از ده بارداری دچار سقط جنین می شوند.
- در زنان بالای 45 سال پنج زن باردار از هر ده بارداری دچار سقط جنین می شوند.
- چاقی
- سیگار
- مواد مخدر
- کافئین
- الکل
سقط جنین در سه ماهه دوم بارداری:
بیماری ها: برخی بیماری های مزمن احتمال سقط جنین را افزایش می دهد. مخصوصا اگر به خوبی درمان و کنترل نشده باشد. که شامل: دیابت، فشار خون بالا، لوپوس، مشکلات وکلیوی و مشکلات تیروئیدی می باشد.
عفونت ها: عفونت های زیر احتمال سقط جنین را افزایش می دهد: روبلا، باکتری واژینال،HIV، سفلیس، ملاریا، سوزاک و کلامیدیا.
مسمومیت غذایی: برخی باکتری ها مثل سالمونلا احتمال سقط جنین را افزایش می دهند.
داروها: مصرف برخی داروها مثل داروهای مشکلات قلبی، داروهای غیر استروئیدی، ضد التهابی مثل ایبوبروفن و برخی داروهای اگزما و آکنه می تواند احتمال سقط جنین را افزایش دهد.
شکل رحم: مشکلات ساختار رحم می تواند باعث سقط جنین در سه ماهه دوم بارداری شود ممکن است به دلیل فیبروم رحم و یا مشکل در ساختار رحم باشد.
ضعیف شدن سرویکس: در برخی موارد سرویکس ضعیف می شود که ممکن است به دلیل وارد شدن ضربه به این ناحیه باشد.
PCOS: سندروم تخمدان پلی کیستیک شرایطی است که در آن اندازه تخمدان بیشتر از جد معمول می باشد. این مورد باعث ناباروری می شود و در برخی موارد هم باعث سقط جنین می شود.
علائم سقط جنین:
علامت اصلی سقط جنین خونریزی واژینال می باشد. می تواند از لکه بینی قهوه ای تا ترشحات خونی و یا خارج شدن لخته خون باشد.خونریزی ممکن است چند روز طول بکشد.
خونریزی کم در سه ماهه اول بارداری شایع می باشد و نشان دهنده سقط جنین نمی باشد ولی اگر دچار خونریزی داشتید به پزشک مراجعه کنید.
برخی علائم دیگر شامل:
- درد ناحیه شکمی
- ترشحات خونی واژینال
- ترشحات و لخته های خون بافت مانند از واژن
- نداشتن علائم بارداری مثل تهوع بارداری و حساسیت سینه
تشخیص سقط جنین:
آزمایش هایی برای تایید سقط جنین گرفته می شود و این آزمایش به شما می گوید که بافتی درون رحم مانده است یا نه!
اولین آزمایش سونوگرافی است تا ضربان قلب جنین بررسی شود. ممکن است سونوگرافی به صورت واژینال انجام شود. آزمایش خون نیز برای بررسی میزان هورمون بارداری انجام می شود معمولا حدود 6 ماه بعد از سقط جنین باید تحت نظر باشید و آزمایش های بنابر تجویز پزشک تکرار می شود.
انواع سقط جنین
سقط خود به خودی جنین:
در این حالت بارداری قبل از اتمام سه ماه اول بارداری پایان می یابد. در این نوع سقط علائم حاد بدنی وجود ندارد اما لکه بینی و خونریزی از نشانه های ان است که وجود این مورد در ماه های اول حاملگی غیرعادی بوده وسریعا باید با پزشک مشورت شود.
انواع سقط خودبخودی جنین:
- تهدید به سقط جنین: با خونریزی واژینال و درد همراه است مه در آن دهانه ی رحم کمی باز می شود و در این حالت اتمال سقط وجود دارد که با تحت مراقبت و استراحت احتمالا رفع خواهد شد.
- سقط جنین فراموش شده: رشد جنین متوفق شده است و حالت طبیعی ندارد اما علائم بدنی مثل خونریزی یا باز شدن دهانه ی رحم وجود ندارد.
- سقط جنین ناقص: زمانی که بخشی از بافت های جنین سقط می شود ولی به طور کامل دفع نمی شود.
- سقط کامل جنین: اگر جنین و تمام بافت های مربوطه بطور کامل خارج شوند سقط جنین کامل است.
سقط جنین عادتی (سقط جنین مکرر):
سقط جنین مکررکه احتمال اآن کم می باشد به معنی سقط مکر سه بار جنین در سه ماه اول بارداری می باشد.
انواع سقط جنین مکرر:
سقط مکرر اولیه: حالتی که در آنهیچ گاه بارداری موفق و درنهایت زایمان وجود نداشته است.
سقط مکرر ثانویه: حالتی که بعد از تولد نرمال یک فرزند سقط روی می دهد.
سقط جنین درمانی:
شزایطی که در آن خود پزشک بنابر دلایلی تصمیم به سقط جنین می گیرد.
آزمایش های لازم بعد ازسقط مکرر جنین:
اگر سه بار سقط جنین داشته اید ممکن است نیاز به آزمایش هایی برای تعیین دلیل آن باشید مثل:
- کاریوتایپ: برای تشخیص مشکلات کروموزومی و DNA. اگر تجربه ی سومین سقط جنین را داشته باشید جنین مورد آزمایش قرار می گیرد و اگر غیر طبیعی بود شما و همسرتان نیز مورد آزمایش قرار می گیرد. در این صورت پزشک راه حل مناسبی را پیشنهاد می کند.
- سونوگرافی: برای بررسی ساختار رحم انجام می شود. هم چنین کل ناحیه لگنی نیز بررسی می شود. ضعیف بودن سرویکس نیز می تواند کمک کند.
- آزمایش خون
راه های جلوگیری از سقط جنین:
- عدم مصرف سیگار در بارداری
- عدم مصرف الکل در بارداری
- رژیم غذایی سالم و متناسب
- جلوگیری از بروز عفونت در بارداری
- عدم مصرف برخی مواد غذایی در بارداری
- رژیم غذایی سالم در بارداری
چیکار کنم جنین مرده سقط بشه؟
اگر در سه ماهه اول بارداری سقط جنین داشته اید 7-14 روز بعد از سقط جنین بافت به طور طبیعی خارج می شود. اگر درد و خونریزی متوقف شد یعنی سقط جنین تمام شده است. بعد از سه هفته باید آزمایش بارداری انجام دهید.
اگر درد و خونریزی در طی 7 تا 14 روز تمام نشد و یا اصلا شروع نشد باید سونوگرافی انجام دهید و بسته به توصیه پزشک دارو مصرف کنید و یا جراحی انجام دهید.
داروهای سقط جنین:
اگر نمی خواهید صبر کنید شاید داروهایی برای سقط جنین به شما داده می شود که همان شیاف های واژینال هستند که در بدن حل می شوند. بعد از مصرف این شیاف ها علائمی مثل پریود شدید را خواهید داشت که خونریزی تا سه هفته ممکن است ادامه داشته باشد. سه هفته بعد از آن نیز باید آزمایش بارداری انجام دهید.
در برخی موارد نیز نیاز به جراحی می باشد اگر خونریزی شدید دارید، بافت مانده در رحم دچار عفونت شده و داروهای داده شده ناموفق بود ممکن است با جراحی بافت مانده در رحم را خارج کنند.
بعد از سقط جنین
حالات روحی: بعد از سقط جنین به دلیل تاثیر منفی این مسئله بر روحیه ی شما و تغییرات هورمون ها احتمالا کمی افسردگی می شودی که باید مراقب حالات خود باشید.
اولین پریود: بعد از سقط جنین اولین قاعدگی بین 4 تا 8 هفته ی بعد اتفاق می افتد. پریود شما احتمالا کمی دردناک تر از حالت عادی خواهد بود و وجود لخته های خون نرمال می باشد و ممکن است پریود نامنظم داشته باشید اما اگر درد زیاد یا لخته های مککر داشتید به پزشک مراجعه کنید.
رابطه ی جنسی: بعد از سقط جنین به دلیل داشتن خونریزی واژینال تا زمان قطع شدن آن نباید دخول داشته باشید برخی از متخصصان معتقدند که بهتر است تا اولین پریود از داشتن رابطه خودداری کنید ولی در این رابطه بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
بهترین زمان بارداری بعد از سقط جنین:
بعد از سقط جنین بدن نیاز دارد به حالت نرمال بازگردد بنابراین باید چند ماه بعد از سقط صبر کنید و برای تشخیص علت سقط تحت درمان و مراقبت باشید بعد از انجام آزمایشات لازم و با تشخیص پزشک می توانید بعد زا تجربه ی چند دوره عادت ماهانه ی نرمال اقدام به بارداری کنید. خیلی از خانم های نگران سقط دوباره ی جنین هستند که خبر خوب این است که احتمال سقط دوباره اگر مشکل بعد از اولین سقط رفع شده باشد، خیلی کم است. در این مدت باید از روشهای جلوگیری از بارداری استفاده کنید، زیرا ممکن است شما دو هفته پس از سقط جنین، تخمک گذاری کنید و امکان بارداری مجدد وجود داشته باشد.
عوارض سقط جنین:
سقط خود به خود جنین معمولا عارضه ی خطرناکی ندارد اما اگر سقط عمدی باشد به دلیل احتمال عفونت مادر ممکن است عوارض زیادی برای سلامت خانم داشته باشد. برخی از عئارضی که ممکن است بعد از سقط وجود داشته باشد صدمه به رحم و روده و سوراخ شدن آنها است با اینکه احتمال این عارضه بسیار کم است اما ممکن است تشخیص داده نشود و لازمه ی آن انجام لاپاراسکوپی است، خونریزی شدید و چسبندگی و بسته شدن لوله ها است. آسیب رحم ممکن است باعث بروز عوارضی در بارداری های بعدی گردد و حتی نیاز به هیسترکتومی (درآوردن رحم از بدن) شود. از دیگر عوارض احتمالی سقط جنین سندرم آشرمن، افسردگی و احتمال ابتلا به اضطراب است.
آیا زعفران باعث سقط جنین می شود؟
مصرف متعادل زعفران در بارداری باعث سقط جنین نمی شود اما مصرف روزانه به مقدار زیاد ( چند گرم در روز) خطرناک است و اصلا برای زنان باردار توصیه نمی شود. مصرف اندک زعفران همراه با چای و یا مصرف آن با شله زرد خطری را ندارد.