تشنج های نوزادی (Neonatal seizures)

تشنج های نوزادی ممکن است به صورت تشنج خفیف یا کاملا آشکار باشد. تشنج های نوزادی را می توان به 4 گروه اصلی تقسیم نمود. این تقسیمات شامل تشنج کلونیک، تشنج تونیک، تشنج میوکلونیک و تشنج های جزئی است.

تشنج های نوزادی معمولا تظاهر بالینی یک بیماری زمینه ای جدی می باشد. هرچند یک تشنج به تنهایی تهدیدی برای زندگی نیست، ولی یک موقعیت اورژانسی محسوب می شود. زیرا نشانه ای از فرایند بیماری بوده که ممکن است سبب آسیب غیر قابل برگشت مغزی شود.

بعضی از تشنج‌های نوزادی خفیف و زودگذر است و عوارض قابل توجه و بلند مدتی ایجاد نمی‌کند.

تظاهرات بالینی تشنج های نوزادی:

تشنج های نوزادی ممکن است به صورت تشنج خفیف یا کاملا آشکار باشد. تشنج های نوزادی را می توان به 4 گروه اصلی تقسیم نمود. این تقسیمات شامل تشنج کلونیک، تشنج تونیک، تشنج میوکلونیک و تشنج های جزئی است.

Jitterness یا لرزش در نوزادان:

به ارتعاش تکراری یک اندام یا اندام ها اطلاق می گردد که ممکن است در حین گریه یا تغییر حالت خواب (مراحل خواب) و یا وارد کردن محرک رخ دهد. لرزش در نوزادان نسبتا شایع بوده و موارد خفیف آن ممکن است در طی چهار روز اول زندگی طبیعی در نظر گرفته شود. jitterness با در نظر گرفتن چند مشخصه، قابل افتراق از تشنجات است. حرکات چشمی مشابه آنچه در تشنج دیده می شود، در jitterness  وجود ندارد. حرکات عمده در jitterness  به شکل لرزش است، درحالیکه در تشنج به صورت کلونیک می باشد که با خم نمودن عضو مبتلا متوقف نمی شود. Jitterness یا لرزش در نوزادن نسبت به محرک ها بسیار حساس می باشد، درحالیکه تشنج این گونه نیست.

ترمور termor:

به حرکات تکراری دست ها (با یا بدون حرکت پاها یا فک) با فرکانس 2-5 بار در ثانیه و تداوم بیش از 10 دقیقه اطلاق می گردد که در بین شیرخواران تازه متولد شده شایع می باشد و به دلایل گوناگونی از قبیل آسیب سیستم عصبی، هیپوگلایسمی و هیپوکلسمی ایجاد می شود. ترمورها در اغلب موارد از نظر پاتولوژی دارای اهمیت زیادی نیستند.

ممکن است تشنج نوزادی به طور کامل پس از شروع علایم تشخیص داده نشود.

طبقه بندی تشنج نوزادان:

تشنج کلونیک:

تشنج کلونیک تکان خوردن نوزاد با ریتم آهسته، حدود 3-1 بار در ثانیه می باشد.

فوکال:

1. درگیری صورت، اندام های فوقانی یا تحتانی یک سمت از بدن
2. امکان درگیری گردن یا تنه
3. حفظ هوشیاری در حین حمله

مولتی فوکال:

1. امکان مهاجرت اتفاقی از یک بخش از بدن به بخش دیگر
2. امکان شروع حرکات در اوقات متفاوت

تشنج تونیک:

تشنج تونیک حرکت به صورت سفتی/ کششی می باشد.

ژنرالیزه:

1. کشش هر چهار اندام ( مشابه سفتی دسربره )
2. حفظ اندام های فوقانی در وضعیت خمیده سفت ( مشابه سفتی دکورتیکه )

فوکال:

1. تداوم وضعیت غیر عادی در یک اندام 
2. وضعیت غیر قرینه در تنه یا گردن

تشنج های جزئی:

تشنج های جزئی در نوزادان زودرس امکان بروز آن بیشتر است. غالبا توسط افراد بی تجربه اغماض می شود.

علائم تشنج های جزئی:

1. انحراف افقی چشم ها
2. پلک زدن مکرر یا لرزش سریع پلک ها، خیرگی
3. مکیدن یا حرکات دیگر مثل زبان دهان
4. حرکات بازو مشابه شنا کردن یا پارو زدن
5. حرکات پاها به صورت پدال زدن یا دوچرخه سواری
6. آپنه (شایع)
7. امکان ظهور علائم به صورت منفرد یا توام با یکدیگر

تشنج میوکلونیک:

تشنج میوکلونیک شامل تکان های سریع است که گروه عضلات خم کننده را درگیر کرده است.

فوکال:

1. درگیری گروه عضله ی خم کننده اندام فوقانی
2. عدم مشاهده ی تخلیه ی امواج مغزی ( EEG )

مولتی فوکال:

1. انقباضات ناهماهنگ بخش های مختلف بدن
2. عدم مشاهده ی تخلیه ی امواج مغزی مرتبط ( EEG )

ژنرالیزه:

1. تکان های دو طرفه اندام فوقانی و تحتانی
2. توام با تخلیه امواج مغزی ( EEG )

تشنج نوزادان با تشنج کودکان و بزرگسالان تفاوت دارد.

ارزشیابی تشخیصی تشنج نوزادی:

ارزیابی اولیه و تشخیص تشنج های نوزادی، یک مسئله ی اضطراری است. علاوه بر انجام معاینه ی فیزیکی دقیق، تاریخچه ی بارداری و خانوادگی جهت تعیین دلایل فامیلی و حین بارداری کسب می شود. نمونه خون جهت بررسی میزان گلوکز و الکترولیت ها و نمونه های CSF جهت آزمایش از نظر خون روشن، شمارش سلول ها، پروتئین، قند و انجام کشت اخذ می شود. سایر روش های تشخیصی تشنج در نوزادان از قبیل سی تی اسکن، اولترا سونوگرافی، اکو انسفالوگرافی، الکتروانسفالوگرافی ممکن است انجام گیرد.

تدابیر درمانی برای تشنج نوزادان:

• درمان علل زمینه ای (مانند تزریق گلوکز جهت هیپوگلیسمی، کلسیم برای هیپوکلسمی، آنتی بیوتیک در درمان عفونت)
• حمایت تنفسی جهت رفع هیپوکسی
• استفاده از داروی ضد تشنج فنوباربیتال (وریدی و خوراکی) و داروهای فس فنی توئین سدیم و فنی توئین (دیلانتین) و لورازپام

تشنج پی‌آمد فعالیت الکتریکی غیرطبیعی سلول‌های مغزی است که سیگنال‌های الکتریکی معمول مغز را موقتاً مختل می‌کند.

تدابیر پرستاری در تشنج نوزادی:

مسئولیت اصلی پرستار در مراقبت از شیرخواران مبتلا به تشنج، شامل شناسایی تشنج نوزاد و شروع درمان، ادامه ی رژیم درمانی، در نظر گرفتن پاسخ بیمار نسبت به درمان و سایر شواهد تشنجات است. بررسی و ابعاد دیگر مراقبت همانند مواردی است که برای شیر خواران پرخطر انجام می شود. والدین نیاز به کسب اطلاعات در مورد شیرخوار دارند و پرستار باید توضیحات پزشک را تقویت نموده و کاملا روشن سازد. باید رفتار های شیرخوار را برای والدین تفسیر نمود و پاسخ های شیرخوار به درمان باید پیش بینی شده و این امر مهم شرح داده شود. والدین از نظر ملاقات شیرخوار و انجام وظایف مطابق با طرح مراقبتی تشویق می شوند.
تشنج پدیده ی ترسناکی است که سبب بروز اضطراب و ترس می شود که به سادگی، با نگرانی معقول پرسنل تشدید می یابد. ارائه حمایت و راهنمایی، عملکرد مهمی در پرستاری است.