عامل ابتلا به بیماری ایدز ویروس HIV است. علایم ایدز دوران نهفتگی دارد و در صورتیکه درمان ایدز انجام نشه باعث میشه ویروس hiv تکثیر شود و سیستم ایمنی رو به شدت ضعیف کنه.
HIV ویروسی است که باعث عفونت اچ آی وی می شود و ایدز مرحله پیشرفته این عفونت است، پس ویروس HIV عامل بیماری ایدز است. ویروس HIV سلول های سیستم دفاعی بدن رو مورد حمله قرار می دهند. گلبول های سفید که باعث ایمنی بدن می شوند و بدن را در مقابل عوامل بیماری زا و عفونت زا محافظت می کنند را از بین می برند و در نتیجه قابلیت بدن در مبارزه با بیماری ها کاهش پیدا می کند و بدن در معرض ابتلا به انواع عفونت ها و سرطان قرار می گیرد. ویروس HIV یک عفونت دائمی است اما با دارو می توان آن را تحت کنترل قرار داد و احتمال انتقال به دیگران را کاهش داد.
ایدز چیست؟ ایدز مرحله پیشرفته عفونت HIV است. در واقع بدون درمان، HIV به ایدز تبدیل می شود.
علائم اولیه HIV
علائم ایدز بعد از چند روز مشخص می شود؟ دو تا چهار هفته بعد از ورود ویروس به بدن زمان بروز اولین علایم ایدز است و ممکن است فرد علائمی مانند آنفولانزا را تجربه کند که چند روز تا چند هفته ممکن است طول بکشد. علائم اولیه HIV شامل: تب و لرز، درد مفاصل، گلودرد، خستگی، راش پوستی، کاهش وزن و عرق می باشد. برخی افراد بعد از علائم اولیه در فاز خاموش به سر می برند و علامت دیگری ندارند. در زمانیکه علایم ایدز در دوران نهفتگی است اگر درمانی صورت نگیرد ویروس شروع به تکثیر می کند، بافت ها را تخریب و سیستم ایمنی را ضعیف می کند. این فاز تا 10 سال می تواند طول بکشد و فرد سالم به نظر بیاد. مصرف داروها به صورت دائم می تواند از تضعیف سیستم ایمنی و تخریب بافت ها جلوگیری کند.
علائم ایدز ( مرحله پیشرفته HIV )
علائم ایدز در مراحل پیشرفته می تواند در افراد مختلف متفاوت باشه اما به طور کلی موارد زیر رو شامل میشه:
- تاری دید
- سرفه
- اسهال مزمن
- تب
- عرق شبانه
- خستگی
- تنگی نفس
- تورم غدد لنفاوی
- کاهش وزن
- نقطه های سفید در دهان و زبان
در این مرحله احتمال ابتلا به بیماری های خطرناک بسیار زیاد است.
ویروس HIV چگونه منتقل می شود؟
ویروس HIV از طریق مایعات بدن فرد مبتلا مثل خون، مایع منی، شیر مادر، ترشحات مقعدی، ترشحات واژینال و ترشحات آلت تناسلی منتقل می شود. معمولا تماس با مایعات بدن از راه رابطه جنسی محافظت نشده است. مادر آلوده به ویروس اچ آی وی می تواند آن را از طریق خون در بارداری و یا شیردهی به کودک منتقل کند. تماس با سوزن آلوده هم راهی برای انتقال ایدز است.
![ویروس اچ آی وی عامل بیماری ایدز]( "ویروس اچ آی وی عامل بیماری ایدز")
عوامل ابتلا به ایدز:
ریسک تبدیل ویروس HIV به ایدز به این عوامل بستگی داره: سن فرد، مقاومت بدن در مقابل ویروس HIV، وجود عفونت های دیگر، مقاومت دارویی و دسترسی به مراقبت های بهداشتی و دارویی مناسب.
پیشگیری از ابتلا به HIV
برای جلوگیری از ابتلا به ویروس HIV راه های زیادی رو می تونید انجام بدید:
- از کاندوم قبل از شروع رابطه جنسی استفاده کنید چون برای انتقال ویروس لازم نیست که حتما مرد انزال داشته باشه و عفونت در صورت تماس جنسی هم منتقل میشه. کاندوم زنانه هم از انتقال عفونت جلوگیری می کنه.
- تعدد شرکای جنسی احتمال ابتلا و اتقال ویروس اچ آی وی رو بالا می بره.
- ار دوش واژینال استفاده نکنید چون احتمال ابتلا به عفونت را بیشتر می کند.
- حتما هم خودتون و شریک جنسی تون تست HIV بدید.
- هیچ وقت سرنگ و سوزن استفاده شده مصرف نکنید.
- همیشه از سوزن و سرنگ استریل استفاده کنید.
- ناحیه تزریق رو با الکل پاک کنید.
- بعد از مصرف سرنگ و سوزن آن را بیرون بندازید.
داروهایی برای پیشگیری از ابتلا به HIV
دارویی به نام PREP وجود داره که برای کسانی که HIV مثبت نیستن ولی در شرایط با ریسک بالا قرار دارن استفاده میشه. مثلا اگر همسرت مبتلا به عفونته و یا در شرایطی که شرکای جنسی متعدد دارید توصیه میشه که ماهیانه از این دارو استفاده کنید.
داروی PEP برای افرادی است که در معرض عفونت HIV قرار گرفتن. این دارو اگر تا سه روز بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس، مصرف شود احتمال ابتلا به بیماری رو کم می کند.
آزمایش ایدز
تست اچ آی وی نشون می ده که شما مبتلا به عفونت HIV هستید یا نه! HIV سلول های سیستم ایمنی رو هدف قرار می دهد. سه نوع تست تشخیص HIV وجود دارد:
- تست آنتی بادی: این تست دنبال آنتی بادی های خون یا بزاق می گردد. سیستم ایمنی بدن در مقابل ویروس ها و باکتری ها آنتی بادی تولید می کنه که آنتی بادی های ویروس HIV 3 تا 12 هفته بعد از ابتلا نمایان می شوند.
- تست آنتی ژن و آنتی بادی: در این تست علاوه بر آنتی بادی، آنتی ژن هم بررسی می شود. آنتی ژن قسمتی از ویروس است که باعث تحریک پاسخ سیستم ایمنی می شود برای همین زودتر از آنتی بادی در خون نمایان می شود. ( حدود 2 تا 6 هفته بعد از ابتلا به عفونت )
- تست مقدار ویروس: در این تست مقدار ویروس در خون رو محاسبه می کنن که این تست زودتر از هر تست دیگر جواب می دهد و هزینه آن هم بیشتره برای همین معمولا برای نظارت روی رشد عفونت انجام میشه.
تشخیص ایدز در خانه امکان دارد؟
کیت های آزمایش ایدز برای استفاده در خانه وجود دارد که متاسفانه در بازار ایران به صورت قانونی به فروش نمی رسد. نکته قابل توجه این است که منفی شدن تست اچ آی وی شما به معنای منفی بودن تست شریک جنسی شما نخواهد بود.
ايدز قابل درمانه؟
داروهای اچ آی وی می تواند مقدار ویروس رو در بدن آنقدر کم کند که دیگر در آزمایش ایدز مشخص نشود. در این صورت امکان انتقال به دیگری هم وجود ندارد. اگر در معرض ویروس HIV قرار گرفته باشید از قرص های اورژانسی می توانید استفاده کنید که این قرص ها از عفونت جلوگیری می کنند.
باورهای غلط درباره ویروس HIV و ایدز:
باورهای غلطی درباره ی ویروس HIV وجود دارد که آگاهی درباره آنها نوعی فرهنگ سازی هست. برای مثال خیلی ها فکر میکنند راه های انتقال ایدز از دهان است اما اینطور نیست. این موارد باعث انتقال ایدز نمی شوند: دست دادن، روبوسی و بغل کردن، عطسه، تماس با پوست غیر زخم، استفاده از دستشویی مشترک، استفاده از حوله مشترک، استفاده از کارد و چنگال مشترک، اشک، بزاق و ادرار فرد مبتلا.
ویروس HIV در بارداری:
خانم باردار می توند ویروس HIV را در طول دوره بارداری، زایمان و شیردهی به کودکش منتقل کند. اما اگر درمان ها به درستی انجام شود ریسک انتقال آن تا حد بسیار زیادی کاهش پیدا می کند. ویروس HIV از راه خون به جنین منتقل می شود که این انتقال معمولا در هفته های آخر انجام می گیرد، این ویروس در شیر مادر هم وجود دارد و از آن راه می تواند به نوزاد منتقل شود. اگر در دوران بارداری، مادر متوجه ابتلا به ویروس اچ آی وی شد بهتر است درمان را هرچه سریع تر شروع کند. نوزاد هم تا 6 هفته بعد از تولد باید دارو مصرف کند تا از پیشرفت ویروس HIV جلوگیری شود.
اگر درمان به درستی انجام شود مقدار HIV در خون به حدی کم می شود که دیگر قابل تشخیص نیست. در این صورت مادر می تواند زایمان طبیعی انجام دهد. اما اگر مقدار ویروس HIV در خون قابل تشخیص باشد زایمان به صورت سزارین پیشنهاد می شود که احتمال انتقال کمتری دارد. نوزاد باید هنگام تولد، 6 هفتگی و 18 ماهگی تست HIV انجام دهد در صورت مثبت بودن هر کدام باید سریع درمان شروع شود.
ویروس HIV و شیردهی:
شیر مادر مبتلا به ایدز حاوی ویروس HIV است. اگر همیشه دسترسی به شیر خشک و آب گرم وجود دارد بهتر است از شیر خشک استفاده شود ولی اگه دسترسی به این موارد وجود نداشته باشد می توان از شیر مادر استفاده شود به شرطی که هر دو (مادر و نوزاد) داروها را مصرف کنند. اما نکته مهم این است که در صورت استفاده از شیر مادر تا 6 ماهگی نباید از شیر خشک استفاده شه چون مخلوط کردن آن باعث میشه احتمال ابتلا به ویروس بیشتر بشه.