واکسن سه گانه کودک را از ابتلا به بیماری های کزاز، دیفتری و سیاه سرفه ایمن می کند. این بیماری ها در گذشته باعث مرگ بسیاری از کودکان شده که امروز با دریافت واکسن آن این مشکل برطرف شده است. بعد از واکسن سه گانه همانند باقی واکسن ها، مادر باید مراقب علائم کودک خود باشد تا در صورت نشانه ی غیر طبیعی به پزشک مراجعه کند.
بیماری کزاز، دیفتری و سیاه سرفه
واکسن سه گانه یا DTP شامل واکسن دیفتری، کزاز و سیاه سرفه می باشد. این واکسن بدن کودک را از این سه بیماری مصون نگه می دارد. دیفتری یک بیماری دستگاه تنفسی است که واگیر دار می باشد و فرد دچار گلو درد، تب، سرفه و گرفتگی صدا می شود، درحالت وخیم به کبد و کلیه آسیب می زند و موجب فلج شدن هم می شود. باکتری که باعث کزاز می شود از طریق خاک و از راه زخم به بدن وارد می شود و کشنده است. و سیاه سرفه به دلیل سرفه های شدید در بیمار باعث کبودی و مرگ می شود این بیماری قابل انتقال به دیگری است و در گذشته در کودکان آمار مرگ و میر بالا داشته است.
زمان تزریق واکسن سه گانه
واکسن سه گانه، چندین مرحله در دو ماهگی، چهار ماهگی، شش ماهگی، 18 ماهگی و 4 تا 6 سالگی تزریق می شود. واکسن DTP میکروب ضعیف شده و کشته شده ی این سه بیماری را دارد که با تزریق آن باعث می شود بدن فرزندتان در مقابل این بیماری ها مصون بماند.
میزان ترکیبات واکسن سه گانه
هر دوز واکسن در حجم 0/5 میلی‌لیتر محتوی مواد زیر است:
- نوکسوئید دیفتری: 15 واحد فلوکولان
- توکسوئید کزاز: 10 واحد فلوکولان
- واکسن ضد سیاه سرفه: 4 واحد بین المللی محافظت کننده
- فسفات آلومینیوم: ( بر مبنای یون فلز )0/3 تا 0/6 میلی گرم
- تیومرسال: 1%
![زمان تزریق واکسن سه گانه]()
موارد عدم استفاده واکسن سه گانه
- اگر کودک ضایعات مغزی پیش رونده داشته باشد، نمی توان واکسن سه گانه را تجویز کرد و باید به او واکسن دو گانه بجای سه گانه تزریق شود.
- در صورتیکه کودک سابقه ی تشنج، نارحتی های عصبی یا سابقه ی خانوادگی بیماری های عصبی داشته باشد، پزشک باید در مورد تزریق واکسن تصمیم بگیرد.
- اگر کودک تب داشته باشد تا قطع آن واکسن تزریق نمی شود.
- کودک در آخرین مرحله واکسن سه گانه یعنی 6 سالگی اقدام نکرده باشد، بعد از آن باید واکسن دو گانه بزرگسال به او تزریق شود.
عوارض واکسن سه گانه
بعد از تزریق واکسن سه گانه در محل تزریق پوست قرمز و متورم می شود، احساس ضعف کم و بی اشتهایی هم طبیعی است، هم چنین کودک تب خفیفی خواهد داشت که همه این عوارض واکسن طبیعی هستند. اما گریه مداروم نوزاد تا 3 ساعت بعد از واکسن، تب بالا، تشنج و یا عوارض غیر طبیعی دیگر خطرناک است و باید به پزشک مراجعه شود. در این صورت پزشک احتمالا تجویز می کند که در نوبت بعدی واکسن دو گانه بجای سه گانه استفاده شود.
مراقبت بعد از واکسن سه گانه
- بعد از واکسن در محل تزریق در روز اول کمپرس سرد و در روز های بعدی کمپرس گرم بگذارید.
- لباس های آزاد و راحت به کودک بپوشانید تا محل تزریق تحت فشار نباشد.
- اگر کودک تب داشت و بی قراری می کرد می توانید استامینوفن استفاده کنید، مقدار آن باید تحت نظر پزشک باشد پس قبل از تزریق از او در این باره سوال کنید.
- تب کودک باید مدام توسط دماسنج چک شود اگر تب بالا باشد باعث عدم رسیدن اکسیژن به مغز می شود.