علت و درمان کندی حرکت اسپرم

سرعت و حرکت اسپرم بر قدرت باروری مرد تاثیر می گذارد. علت کندی حرکت اسپرم می تواند واریکوسل، مشکل در بیضه ها و سیگار باشد. تغذیه مناسب و ورزش از راههای افزایش سرعت حرکت اسپرم می باشد.

برای اینکه بارداری صورت بگیرد، مایع منی که حاوی اسپرم است بعد از انزال باید به درون واژن زن راه یابد. اسپرم های موجود بعد از خروج از اندام تناسلی مرد شروع به حرکت کرده و از دهانه ی رحم وارد گردنه ی رحم و سپس رحم شده و در انتها به لوله ی فالوپ می رسند. بهتر است آناتومی رحم زن و عملکرد آن را بشناسید. تخمک برای انجام لقاح در لوله ی فالوپ منتظر اسپرم می ماند. وقتی اسپرم به تخمک برسد با آن ترکیب شده و لقاح صورت می گیرد.

سلامت اسپرم ها به چه عواملی بستگی دارند؟

سلامت و قدرت باروری اسپرم ها به سه عامل زیر بستگی دارد:

1. تعداد اسپرم ها: برای داشتن قدرت باروری، تعداد اسپرم هایی که در یک بار انزال در مایع منی وجود دارد باید حداقل 15 میلیون در هر میلی متر باشد. تعداد کمتر ازین مقدار می تواند موجب مشکلات ناباروی شود.
2. حرکت اسپرم ها: برای اینکه اسپرم ها بتوانند در دستگاه تناسلی زن حرکت کنند و برای لقاح به تخمک در لوله ی فالوپ برسند، نیاز است حرکتی مستقیم داشته باشند. عکس دستگاه تناسلی زنان را می توانید در مقاله مربوط به آن ببینید. اگر 40 درصد اسپرم های موجود در مایع منی شما حرکت درست داشته باشند، شما مشکل ناباروی به علت حرکت اسپرم نخواهید داشت.
3. شکل اسپرم ها: اسپرم هایی که دارای سر بیضی شکل و دم های بلند هستند، طبیعی می باشند. هر چند شکل اسپرم ها به اندازه ی حرکت و تعداد اسپرم بر باروری تاثیر گذار نیست؛ اما نقش آن ها در باروری اهمیت دارد.

حرکت اسپرم:

حرکت اسپرم به قابلیت جا به جا شدن اسپرم در دستگاه تناسلی زن گفته می شود. اسپرم ها سلول های حرکتی هستند یعنی قادر به حرکت کردن می باشند. هر چند 90% مشکلات ناباروری مردان به دلیل تعداد کم اسپرم است ولی حرکت اسپرم ها هم نقش مهمی در ناباروری دارند. زیرا همانطور که گفته شد برای انجام لقاح نیاز به حرکت اسپرم به سمت تخمک است. معمولا افرادی که از تعداد کم اسپرم در مایع منی رنج می برند مبتلا به مشکلات حرکت اسپرم هم هستند. حرکت اسپرم ها را به دو دسته تقسیم می کنند:

1. حرکت پیش رونده: زمانی که حرکت اسپرم ها در یک مسیر مستقیم است.
2. حرکت غیر پیش رونده: زمانی که حرکت اسپرم ها در مسیر غیر مستقیم یا دایره های کوچک است. 

سرعت حرکت اسپرم چقدر باید باشد؟

سرعت حرکت اسپرم از عوامل دیگر موثر بر باروری است. اسپرم های سالم سرعت حرکتشان 25 میکرو میلی در ثانیه است.

تشخیص کندی حرکت اسپرم

اگر برای تشخیص مشکلات باروری به اورولوژیست مراجعه کنید اقداماتی مانند سوال در رابطه با سابقه ی مشکلات پزشکی خود و خانواده تان و پرونده ی پزشکی، معاینه ی فیزیکی، آزمایش خون و آزمایش اسپرم انجام می دهند. یکی از عواملی که در آزمایش اسپرم مورد بررسی قرار می گیرد، حرکت اسپرم ها است. برای انجام این آزمایش مایع منی شما در آزمایشگاه جمع آوری شده و مورد بررسی قرار می گیرد. 3 تا 5 روز قبل از این آزمایش نباید انزال داشته باشید تا کیفیت مایع منی به حد بالای خود برسد. احتمالا از سیگار کشیدن یا مصرف الکل از چند روز قبل از آزمایش منع می شوید زیرا این عوامل بر اسپرم ها تاثیر گذارند. در آزمایشگاه از طریق استمنا مایع منی از شما دریافت و بررسی می شود.

علت اصلی کندی حرکت اسپرم

دلایل کم تحرکی اسپرم متفاوت است. مشکلات ژنتیکی می تواند یکی از عوامل تحرک کم اسپرم ها باشد. واریکوسل از دیگر عوامل موثر بر تحرک کم اسپرم و تاثیر بر باروری است. برای جلوگیری از مبتلا شدن به این عارضه و یا راه های درمان می توانید مطلب علت و تشخیص واریکوسل را مطالعه کنید. چند مورد دیگر از علت کندی حرکت اسپرم عفونت، جراحی بیضه و سرطان بیضه می باشد. سیگار کشیدن بر سلامت اسپرم ها اثر دارد، مصرف بیش از 10 نخ سیگار در روز می تواند تاثیر زیادی بر تحرک اسپرم ها بگذارد. مصرف نوشیدنی های الکلی، اضافه وزن، استرس زیاد و مصرف برخی داروها مانند مصرف استروئید ها و تستسترون از عوال موثر دیگر بر کم تحرکی اسپرم ها هستند.

درمان کندی حرکت اسپرم چیست؟

برای درمان کندی حرکت اسپرم باید سبک زندگی خود را تغییر دهید. ورزش منظم، کاهش وزن (اگر اضافه وزن دارید)، کاهش مصرف الکل و ترک سیگار می تواند موثر باشد. مصرف به اندازه ویتامین های A و C می تواند باعث تقویت حرکت اسپرم شود. اگر حرکت کند اسپرم باعث ناباروری شما شود، راه های زیر با توصیه ی پزشک موثر است:

• IUI : در روش آی یو آی اسپرم به رحم زن از طریق لوله وارد می شود.
• IVF: اسپرم و تخمک در محیط آزمایشگاه لقاح داده شده و سپس رویان به رحم منتقل می شود. مطلب آی وی اف چیست و چگونه انجام می شود را بخوانید.
• ICSI: همانند آی وی اف است با این تفاوت که اسپرم را داخل تخمک وارد می کنند.

مواد غذایی و راه های افزایش سرعت حرکت اسپرم

برای تقویت اسپرم ها و افزایش تعداد و تحرک آنها می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• رژیم غذایی مناسب داشته باشید. زینک مصرف کنید. لبنیات و گوشت قرمر حاوی زینک است. ویتامین B12 باعث افزایش تعداد اسپرم ها می شود. این ویتامین در تخم مرغ، ماهی و غذاهای دریایی موجود است. مواد غذایی حاوی ویتامین C مانند مرکبات، امگا 3 را در برنامه ی غذایی خود بگنجانید. خرما، موز، کلم بروکلی، ریشه ی جینسینگ و گردو هم بسیار مفید هستند.
• یکی از راههای افزایش سرعت حرکت اسپرم ورزش است. داشتن فعالیت بدنی مرتب به سلامت و کیفیت اسپرم ها کمک می کند.
• حمام های خیلی داغ نگیرید. لباس زیر خیلی تنگ نپوشید یا اگر مدت زیاد پشت میز می نشیند سعی کنید چند ساعت یکبار کمی بایستید و قدم بزنید. دمای بالا و گرم شدن زیاد بیضه ها بر سلامت اسپرم ها تاثیر می گذارد.