خوردن جفت پس از زایمان: فواید و خطرات احتمالی

جفت جنین چیست؟

جفت جنین (پلاسنتا) اندامی است که در دوران بارداری در رحم تشکیل می‌شود و نقش حیاتی در تغذیه و رشد جنین دارد. این اندام از طریق بند ناف به جنین متصل است و اکسیژن، مواد مغذی و هورمون‌های لازم را به جنین منتقل و مواد زائد جنین را دفع می‌کند. جفت معمولاً پس از زایمان، در مرحله سوم زایمان (پس از خروج نوزاد) از بدن مادر خارج می‌شود.

جفت پس از زایمان معمولاً به‌عنوان یک ماده زیستی دور ریخته می‌شود، اما در برخی فرهنگ‌ها و جوامع، مصرف جفت به دلایل سنتی یا باورهای مرتبط با سلامت رایج است. این عمل که به نام جفت خواری شناخته می‌شود، در سال‌های اخیر در برخی کشورهای غربی نیز محبوبیت پیدا کرده است. با این حال، این موضوع همچنان بحث‌برانگیز است و نیاز به بررسی علمی دقیق دارد.

تصویر جفت جنین و نقش آن در بارداری

دلایل خوردن جفت جنین چیست؟

خوردن جفت پس از زایمان در برخی فرهنگ‌ها به عنوان راهی برای بهبود سلامت مادر پس از زایمان انجام می‌شود. طرفداران این عمل معتقدند که جفت حاوی مواد مغذی مانند آهن، پروتئین و هورمون هایی است که می‌تواند به موارد زیر کمک کند:

• بهبود انرژی و خلق‌وخو: برخی ادعا می‌کنند که مصرف جفت می‌تواند افسردگی پس از زایمان را کاهش دهد.

• افزایش تولید شیر: باور بر این است که هورمون‌های موجود در جفت ممکن است باعث تقویت تولید شیر مادر شود.

• بازسازی سریع‌تر بدن: جفت ممکن است به جبران مواد مغذی از دست رفته در زایمان کمک کند.

• تقویت سیستم ایمنی: برخی معتقدند که جفت می‌تواند سیستم ایمنی مادر را تقویت کند.

با این حال، این ادعاها عمدتاً بر اساس تجربیات شخصی و شواهد غیرعلمی هستند و مطالعات کافی برای تأیید آن‌ها وجود ندارد. زنان باید قبل از تصمیم‌گیری درباره مصرف جفت، با پزشک مشورت کنند.

روش های خوردن جفت جنین

برای مصرف جفت، روش‌های مختلفی وجود دارد که بسته به ترجیحات شخصی و توصیه‌های متخصصان انتخاب می‌شوند. در ادامه، به رایج‌ترین روش‌ها اشاره می‌کنیم.

کپسوله شده

یکی از محبوب‌ترین روش‌های مصرف جفت، تبدیل آن به کپسول است. در این روش، جفت پس از زایمان تمیز، خشک و پودر می‌شود و سپس در کپسول‌های خوراکی قرار می‌گیرد. این روش به دلیل راحتی و کاهش حس ناخوشایند مصرف جفت خام، طرفداران زیادی دارد.

اسموتی یا آب میوه

برخی افراد جفت را به‌صورت خام یا پخته به اسموتی یا آب‌میوه اضافه می‌کنند. این روش معمولاً با میوه‌ها و سبزیجات ترکیب می‌شود تا طعم و بوی جفت کمتر احساس شود. با این حال، این روش نیاز به آماده‌سازی دقیق و بهداشتی دارد.

پخته و به صورت غذا

در برخی فرهنگ‌ها، جفت پخته و به‌عنوان غذا مصرف می‌شود، مثلاً به‌صورت سرخ شده یا در سوپ. این روش در فرهنگ‌های سنتی برخی کشورها رایج است، اما ممکن است برای همه خوشایند نباشد.

خام یا نیم‌پز

مصرف جفت به‌صورت خام یا نیم پز کمتر رایج است و به دلیل خطرات بهداشتی مانند انتقال عفونت، توصیه نمی‌شود. این روش نیاز به رعایت استانداردهای بهداشتی بسیار بالا دارد.

کپسول‌های جفت جنین برای مصرف پس از زایمان

آیا خوردن جفت بعد از زایمان واقعاً مفید است؟

با وجود ادعاهای متعدد درباره فواید خوردن جفت، شواهد علمی محدودی برای تأیید این مزایا وجود دارد. برخی مطالعات کوچک نشان داده‌اند که مصرف جفت ممکن است سطح آهن یا انرژی را در برخی زنان افزایش دهد، اما این نتایج قطعی نیستند. مصرف کپسول‌های جفت تأثیر قابل توجهی بر افسردگی پس از زایمان یا تولید شیر ندارد.

سازمان‌های معتبر اعلام کرده‌اند که شواهد کافی برای توصیه مصرف جفت وجود ندارد. با این حال، برخی زنان گزارش می‌دهند که پس از مصرف جفت احساس بهتری داشته‌اند، که ممکن است به اثر پلاسبو یا باورهای فرهنگی مرتبط باشد.

آیا خوردن جفت ضرر دارد؟

مصرف جفت ممکن است خطراتی به همراه داشته باشد، به ویژه اگر به درستی آماده نشود. برخی از عوارض احتمالی شامل موارد زیر است:

• عفونت: جفت می‌تواند حامل باکتری‌ها یا ویروس‌هایی مانند استرپتوکوک گروه B باشد که در صورت عدم آماده‌سازی بهداشتی، به مادر یا نوزاد منتقل شود.

• عوارض گوارشی: مصرف جفت خام یا به صورتی که درست آماده نشده باشد ممکن است باعث تهوع، استفراغ یا اسهال شود.

• تداخل هورمونی: هورمون‌های موجود در جفت ممکن است تعادل هورمونی مادر را مختل کند.

• عدم تنظیم استاندارد: در بسیاری از کشورها، فرایند آماده‌سازی جفت (مانند کپسوله کردن) تحت نظارت بهداشتی نیست و ممکن است خطراتی ایجاد کند.

به چه دلایلی باید از خوردن جفت اجتناب کرد؟

با وجود علاقه برخی زنان به مصرف جفت، دلایل متعددی برای اجتناب از این عمل وجود دارد که در ادامه بررسی می‌کنیم.

مزایای خوردن جفت ثابت شده نیست

همان‌طور که اشاره شد، شواهد علمی قوی برای تأیید فواید مصرف جفت وجود ندارد. بسیاری از ادعاها مبتنی بر تجربیات شخصی هستند و نمی‌توان آن‌ها را به همه زنان تعمیم داد.

خوردن جفت ممکن است برای مادر و نوزاد خطرناک باشد

مصرف جفت، به‌ویژه اگر به‌صورت غیربهداشتی آماده شود، می‌تواند خطر عفونت یا انتقال بیماری را افزایش دهد. گزارش‌هایی از مواردی وجود دارد که مصرف جفت باعث عفونت در مادر یا نوزاد شده است. به‌عنوان مثال، گزارشی درباره عفونت استرپتوکوک گروه B مرتبط با مصرف کپسول‌های جفت منتشر شده است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر قصد مصرف جفت پس از زایمان را دارید، حتماً با پزشک یا مامای خود مشورت کنید. همچنین، در صورت بروز علائم غیرعادی مانند تب، درد شکمی شدید، ترشحات غیرطبیعی، یا علائم عفونت پس از مصرف جفت، فوراً به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند شما را درباره روش‌های ایمن آماده‌سازی جفت و خطرات احتمالی راهنمایی کند. همچنین، اگر به دنبال بهبود افسردگی پس از زایمان یا افزایش انرژی هستید، پزشک ممکن است روش‌های جایگزین و اثبات‌شده‌ای مانند مشاوره یا مکمل‌های غذایی را پیشنهاد دهد.