بازی کردن مرحله مهمی از رشد کودک است. کودکان با بازی کردن محیط اطرافشان را تجربه می کنند و مهارت های جدید را یاد می گیرند و قدرت تخیل و تفکرشان رشد پیدا می کند.
وقتی نوزاد یا کودک نوپا بازی می کند چیزی بیشتر از خوش گذرانی را تجربه می کند. علاوه بر آن با بازی با کودک نوپا یا حتی سنین بالاتر می توانید خیلی چیز ها را به آن ها یاد بدهید. بازی کردن باعث تقویت اعتماد به نفس کودک و پرورش مهارت های او می شود. حتی می توانید از طریق بازی با کودک به او زبان های مختلف را یاد بدهید.
اسباب بازی مناسب برای کودک نوپا
- طیفی از اشیا بزرگ و سبک مانند جعبه ھای مقوایی، سطل یا توپ ھای بادی: این ھا می توانند حرکات دویدن، ساختن، ھل دادن یا کشیدن را تشویق کنند.
- گچ، طناب، موسیقی یا ظروف: این ھا می توانند پرش، لگد زدن، پایکوبی، قدم برداشتن و دویدن را تشویق کنند.
- حلقه، جعبه، سنگ ھای بزرگ یا بالش: این ھا می توانند برای بالا رفتن، برقراری تعادل، پیچیدن، تاب خوردن یا غلتیدن استفاده شوند.
- تپه، تونل یا برآمدگی ھای زمین: این ھا می توانند فعالیت ھای جسمانی مانند چھار دست و پا راه رفتن یا اکتشاف کردن را تشویق کنند.
بازی با کودک نوپا و تقویت مهارت های حرکتی
فعالیت برای رشد و نمو کودکان نوپا لازم است. بازی های روزمره همراه با فعالیت جسمی باعث تقویت ماهیچه و عضلات کودک می شود. کودک نوپا باید بتواند قطعات کوچک غذا را با انگشت بلند کند و از هر دو دست به خوبی استفاده کند اما شاید استفاده از یکی را بیشتر ترجیح بدهد. باید بتواند در را باز و بسته کند و از پله پایین و بالا ببرد و توپ را بدون این که تعادلش را از دست بدهد پرت کند. راه کارهایی برای بازی و تقویت مهارت های حرکتی کودک نوپا وجود دارد که به چند موردش در زیر اشاره کردیم:
موسیقی بگذارید و همراه با کودک برقصید. حتما وقتی را برای بازی بیرون از خانه بگذارید. از 2-3 سالگی می توانید از اسکوتر و سه چرخه استفاده کنید.
ایده برای بازی و رشد احساسی کودک نوپا
کودکان کوچولوهایی هستند که احساسات بزرگی دارند. بازی با کودکان باعث می شود بتوانند احساساتشان را بیان کنند و برای کنترل آن ها تمرین داشته باشند. شما می توانید در هنگام بازی انواع احساسات را به کودک یاد بدهید مثلا بگویبد: "می دونم الان ناراحتی اسباب بازیت شکست اما با هم درستش می کنیم" با این کار کودک می فهمد حسی که الان دارد ناراحتی است. کودک نوپا در این سن خودآگاه است و رفتارش را با بقیه مقایسه می کند، احساس ترس، خجالت، همدلی و حسادت را پیدا می کند و می تواند تا حدی آن ها را کنترل کند، مستقل تر می شود و می تواند بعضی کارها را خودش انجام بدهد، می تواند احساساستش را تا حدی بیان کنند. به چند ایده برای بازی و رشد احساسی کودک نوپا در زیر اشاره کردیم:
برقصید و آواز بخوانید. وقتی را برای فعالیت های بیرون از خانه بگذارید. کودکان در این سن بازی با شن و ماسه را دوست دارند.
ایده هایی برای بازی و رشد زبانی کودک
زبان کودک شما کم کم پیشرفت می کند و شما هم با بازی کردن با او می توانید آن را تقویت کنید. کودک باید از 24 -30 ماهگی جملات را درست بیان کند و از 26-36 ماهگی غریبه ها صحبت هایشان را بفهمند و 26-36 ماهگی ضمایر را به کار ببرد. و در آخر هم بیشتر حرف های شما را تا 3 سالگی درک کند. چند ایده برای رشد زبانی کودک نوپا با بازی کردن میتواند موارد زیر باشد:
برایش کتاب بخوانید و درباره وقایع روزمره با او صحبت کنید. اگر به چیزی علاقه نشان داد از او سوال کنید و وقتی حرف می زند به حرفش گوش بدهید.
بازی و فکر کردن کودک نوپا
کودکان تجربه می کنند، فکر می کنند و مشکلات را حل می کنند. بازی یکی از راه های تمرین این موارد است. در بازی کودک می تواند قدرت فهمیدن، فکر کردن، ارتباط برقرار کردن، خاطره ایجاد کردن و خیال پردازی را یاد بگیرد. کودک در این سن گمان می کند شما می دانید که به چه چیزی فکر می کند و تا 3 سالگی این موضوع را نمی فهمد. او نمی تواند بین واقعیت و خیال پردازی فرق بگذارد. مثلا ممکن است از هیولای در کارتون بترسد برای همین کنجکاو است و می خواهد چیزهای ناشناس را کاوش کند. هم چنین هر 5 حس را تجربه می کند و ممکن است کتاب و آهنگ مورد علاقه داشته باشد. در زیر به چند ایده برای اینکه کودک نوپا را وادار به فکر کردن کنید اشاره کردیم:
با کودکتان پازل درست کنید و برایش کتاب بخوانید. توپ و اسباب بازی با سایز های مختلف به کودک بدهید. ( اسباب بازی هایی که با فشار دادن دکمه ای حرکتی انجام می دهند برای کودک جالب است.)
بازی و خیال پردازی کودک نوپا
کودکان در واقع با استفاده از خیال پردازی خود و اطرافش را یاد می گیرد و تجربه می کند. از 15-18 ماهگی کودک خیال پردازی می کند. او وانمود می کند که آدم بزرگ است و مثل آن ها لباس می پوشد. کودک یاد می گیرد از دیگران تقلید کند و داستان سرایی می کند. چند ایده برای بازی و خیال پردازی کودک میتواند موارد زیر باشد:
برای کودک کتاب و شعر بخوانید اطراف را نگاه کنید و هرچی که می بینید را برای کودک توصیف کنید. به کودک مداد شمعی و کاغذ بدهید تا نقاشی کند قسمتی را در خانه ایجاد کنید مثل کلبه ( مثلا ملافه ها را دور مبل بکشید تا چادر مانند ایجاد شود) و کودک را تشویق کنید که داخل آن داستان بسازد و خیال پردازی کند.